Mercury Planet Information in Marathi – Mercury Planet in Marathi बुध ग्रहाविषयी माहिती आपल्या अंतराळात असंख्य असे ग्रह तारे फिरत आहेत ज्याबद्दल आपल्याला अजून नीट माहिती ही नाही. आपल्या सुर्यमालिके मध्ये सुद्धा नऊ ग्रह आहेत पृथ्वी धरून. परंतु आपल्याला पृथ्वी सोडून इतर ग्रहांबद्दल जास्त माहिती नसते. म्हणून आज आपण आपल्याच सूर्यमलिकेतील आणि आपल्या अगदी जवळच्या ग्रहाबद्दल माहिती घेऊ आणि तो म्हणजे बुध ग्रह. आज आपण ह्याबद्दल थोडी माहिती समजून घेऊ.
बुध ग्रहाविषयी माहिती – Mercury Planet Information in Marathi
| घटक | माहिती |
| सूर्यापासून अंतर | 57.91 दशलक्ष किमी |
| कक्षीय कालावधी | 88 दिवस |
| दिवसाची लांबी | 58d 15h 30m |
| पृष्ठभाग | 74.8 दशलक्ष किमी² |
| त्रिज्या | 2,439.7 किमी |
| वस्तुमान | 3.285 × 10^23 किलो (0.055 M⊕) |
| गुरुत्व | 3.7 मी/s² |
बुध
बुध हा सूर्यमालेतील सर्वात लहान ग्रह आणि सूर्याच्या सर्वात जवळचा ग्रह आहे. जो सूर्याच्या सर्व ग्रहांपैकी सर्वात लहान आहे. याला रोमन देव मर्क्युरियस (बुध), व्यापाराचा देव, देवतांचा दूत, देव आणि मनुष्यांमध्ये मध्यस्थ, ग्रीक देव हर्मीस (Ἑρμῆς) शी संबंधित असे नाव देण्यात आले आहे.
शुक्राप्रमाणेच बुध पृथ्वीच्या कक्षेत सूर्याभोवती एक कनिष्ठ ग्रह म्हणून परिभ्रमण करतो आणि पृथ्वीपासून पाहिल्यावर सूर्यापासून त्याचे स्पष्ट अंतर कधीही २८ डिग्री पेक्षा जास्त नसते. बुध ग्रह सूर्यास्तानंतर पश्चिम क्षितिजाजवळ किंवा सूर्योदयापूर्वी पूर्व क्षितिजाजवळ दिसू शकतो. सहसा संध्याकाळी बुध हा एक चमकदार ताऱ्या सारखी वस्तू म्हणून दिसू शकते.
परंतु बऱ्याचदा शुक्रापेक्षा निरीक्षण करणे खूप कठीण असते. बुध सूर्यमालेत अद्वितीय अशा प्रकारे फिरतो. तो सूर्याभोवती प्रत्येक दोन प्रतिक्रमेसाठी त्याच्या स्वतच्या अक्षावर अगदी तीन वेळा फिरतो. बुधच्या अक्षात सूर्यमालेच्या कोणत्याही ग्रहाचा सर्वात लहान झुकाव असतो (सुमारे 1⁄30 अंश). त्याची कक्षीय विक्षिप्तता सूर्यमालेतील सर्व ज्ञात ग्रहांपैकी सर्वात मोठी आहे.
बुधचा पृष्ठभाग मोठ्या प्रमाणावर चंद्रासारखा दिसतो, ते हे दर्शवते की ते कोट्यवधी वर्षांपासून भौगोलिकदृष्ट्या निष्क्रिय आहे. उष्णता टिकवून ठेवण्यासाठी जवळजवळ वातावरण नसल्यामुळे, त्याच्या पृष्ठभागाचे तापमान सौर मंडळाच्या इतर कोणत्याही ग्रहाच्या तुलनेत दररोज बदलते, (-१७३ ° C; -२८० ° F) ते ७०० K (४२७ ° C) ; ८०० ° F) विषुववृत्तीय प्रदेशांमध्ये दिवसभरात.
ध्रुवीय प्रदेश सतत १८० K (-९३° C; -१३६ ° F) खाली असतात. ग्रहाला ज्ञात नैसर्गिक उपग्रह नाहीत. आतापर्यंत दोन अंतराळयानांनी बुधला भेट दिली. ‘मरीनर १०’ ने १९७४ आणि १९७५ मध्ये उड्डाण केले आणि ‘मेसेंजर’ २००४ मध्ये प्रक्षेपित केले. त्या यानाने इंधन संपवण्यापूर्वी आणि ग्रहाच्या पृष्ठभागावर कोसळण्यापूर्वी ३० एप्रिल २०१५ रोजी चार वर्षात बुधला ४,००० पेक्षा जास्त वेळा प्रदक्षिणा घातली. बेपी कोलंबो हे यान २०२५ मध्ये बुध येथे पोहोचण्याची योजना आहे.
- नक्की वाचा: सूर्य ग्रहाची माहिती
भौगोलिक वैशिष्ट्ये
बुध हा सूर्यमालेतील चार स्थलीय ग्रहांपैकी एक आहे आणि पृथ्वीसारखा खडकाळ आहे. २,४३९.७ किलोमीटर (१,५१६ मैल) च्या विषुववृत्तीय त्रिज्यासह हा सूर्यमालेतील सर्वात लहान ग्रह आहे. सौर यंत्रणेतील सर्वात मोठ्या नैसर्गिक उपग्रह, गॅनिमेड आणि टायटनच्या तुलनेत देखील बुध हा लहान आहे.
बुधमध्ये अंदाजे ७०% धातू आणि ३०% सिलिकेट सामग्री आहे. बुध एक घन सिलिकेट चे कवच, एक घन लोह सल्फाइड चे बाह्य कोर थर, एक खोल द्रव थर, आणि एक घन आतील कोर असल्याचे दिसते. ग्रहांची घनता ५.४२७ g/cm३ असून ती सूर्यमालेतील दुसऱ्या सर्वोच्च क्रमांकाची आहे. जी पृथ्वीच्या ५.५१५ g/cm३ च्या घनतेपेक्षा किंचित कमी आहे.
बुधच्या घनतेचा वापर त्याच्या आतील संरचनेचा तपशील काढण्यासाठी केला जाऊ शकतो. जरी पृथ्वीची उच्च घनता गुरुत्वाकर्षणामुळे असून ती गाभाऱ्यात सरासरीने परिणामकारक असली तरी, बुध खूपच लहान आहे आणि त्याचे आतील भाग तितके संकुचित नाहीत. म्हणून, इतकी उच्च घनता असण्यासाठी, त्याचा कोर मोठा आणि लोह समृद्ध असणे आवश्यक आहे.
- नक्की वाचा: चांद्रयान २ बद्दल माहिती
राहण्यायोग्यता
मार्च २०२० मध्ये नोंदवलेल्या अभ्यासाच्या आधारावर वैज्ञानिक समर्थन असू शकते. बुध ग्रहाचे काही भाग राहण्यायोग्य असू शकतात आणि कदाचित जीवसृष्टी, जरी आदिम सूक्ष्मजीव, कदाचित ग्रहावर अस्तित्वात असू शकतील.
कक्षा, परिभ्रमण आणि रेखांश
सौर मंडळाच्या सर्व ग्रहांपैकी बुध सर्वात विलक्षण कक्षेत आहे. त्याची विक्षिप्तता ०.२१ आहे आणि सूर्यापासून त्याचे अंतर ४६,०००,००० ते ७०,०००,००० किमी (२९,०००,००० ते ४३,०००,००० मैल) पर्यंत आहे. कक्षा पूर्ण करण्यासाठी ८७.९६९ पृथ्वीचे दिवस लागतात.
सूर्यापासूनच्या या वेगळ्या अंतरामुळे बुधाच्या पृष्ठभागावर सूर्याद्वारे उंचावलेल्या भरतीमुळे लवचिकता येते जे पृथ्वीवरील चंद्रापेक्षा १७ पट अधिक मजबूत आहे. ३ : २ स्पिन – ग्रहाच्या अक्षाभोवती फिरण्याच्या ऑर्बिट रेझोनन्ससह एकत्रित, यामुळे पृष्ठभागाच्या तापमानात जटिल बदल देखील होतात.
निरीक्षण
सूर्याच्या निकटतेमुळे बुधचे निरीक्षण करणे गुंतागुंतीचे आहे, कारण तो बराच वेळ सूर्याच्या प्रकाशात हरवला जातो. सकाळ किंवा संध्याकाळच्या संधिप्रकाशाच्या वेळी बुध फक्त थोड्या काळासाठी पाहिला जाऊ शकतो. बुध, इतर अनेक ग्रहांप्रमाणे संपूर्ण सूर्यग्रहणाच्या वेळी दिसू शकतो.
चंद्र आणि शुक्र प्रमाणेच, बुध पृथ्वीवरून पाहिल्यावर टप्प्याटप्प्याने प्रदर्शित होतो. या दोन्ही प्रसंगी हा ग्रह पृथ्वीपासून अदृश्य झाला आहे कारण सूर्याने त्याला अस्पष्ट केले आहे. बुध पूर्ण टप्प्यावर असताना पृथ्वीवरून तांत्रिकदृष्ट्या तेजस्वी दिसतो. बुध पूर्ण भरल्यावर पृथ्वीपासून सर्वात लांब असला तरी दृश्यमान होणारे मोठे प्रकाशमान क्षेत्र आणि विरोधी ब्राइटनेस अंतराच्या भरपाईपेक्षा जास्त वाढतात.
- नक्की वाचा: मंगळयान माहिती
वरील सर्व गोष्टी पाहून आपणास अंदाज लागला असेलच कि बुध हा ग्रह कसा आहे त्याचे काम काय आहे? तसेच बुध ग्रहाबद्दल महत्वाची तथ्ये काय आहेत? mercury planet information in marathi language/ information about mercury in marathi language हा लेख आपल्याला आवडल्यास आपल्या मित्र परिवारासोबत फेसबुक ओट्सअप्प सारख्या विविध सोशियल मेडिया वरून माहिती पोहचवा. तसेच mercury planet in marathi हा लेख कसा वाटला व अजून काही सूर्याविषयी राहिले असेल तर आपण comments द्वारे कळवू शकता धन्यवाद.
आम्ही दिलेल्या mercury information in marathi माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू. अधिक माहितीसाठी भेट द्या :इनमराठी.नेट