व्हिटॅमिन सी पदार्थ Vitamin C Foods in Marathi

Vitamin C Foods in Marathi – Vitamin C Information in Marathi क जीवनसत्व माहिती व पदार्थ आपल्या शरीराला आपलं आरोग्य चांगलं राहण्यासाठी तशा खूप गोष्टींची गरज असते. सकस आहार, शुद्ध हवा, प्रथिने, जीवनसत्वे, प्रोटीन युक्त आहार, आणि व्यायाम. त्यामध्ये जीवनसत्वे ही आपल्या शरीराला जास्त उपयुक्त असतात. वेगवेगळी जीवनसत्वे मिळून शरीराची वेगवेगळी काळजी घेतात. अ, ब, क, ड, ई असे काही जीवनसत्वे आहेत जी आपल्याला वेगवेगळ्या पदार्थातून तसेच वेगवेगळ्या माध्यमातून मिळत आहेत. तर तशाच एकाच जीवनसत्वाची आज आपण माहिती घेऊ.

Vitamin C in Marathi क जीवनसत्व ज्याला एस्कोर्बिक आम्ल म्हणून सुद्धा ओळखलं जातं आणि इंग्लिश मध्ये त्याला व्हिटॅमिन सी असे म्हणतात. व्हिटॅमिन सी एक मेदयुक्त दुरुस्ती आणि विशिष्ट न्यूरोट्रांसमीटरच्या सजीवांच्या शरीरात निर्मार्ण होणारे द्रव्य उत्पादनामध्ये गुंतलेला एक आवश्यक पोषक घटक आहे.  बर्‍याच एंजाइमांच्या कार्यासाठी हे आवश्यक आहे आणि रोगप्रतिकारक शक्तीच्या कार्यासाठी हे महत्वाचे आहे.

बहुतेक प्राणी आणि वनस्पती स्वतःचे व्हिटॅमिन सी एकत्रित करण्यास सक्षम आहेत, तथापि, मनुष्य आणि इतर वानरे, बहुतेक चमत्कारी, काही उंदीर आणि काही इतर प्राणी आहारातील स्त्रोतांद्वारे ते घेऊ शकत नाहीत पण आवश्यक आहे. शरीरात व्हिटॅमिन सी वाहतुकीसाठी एसव्हीसीटी ही प्रबल प्रणाली असल्याचे दिसून येते. लाल रक्तपेशी असा एक उल्लेखनीय अपवाद आहे, जो परिपक्वता दरम्यान एसव्हीसीटी प्रथिने गमावतो.

vitamin c foods in marathi
vitamin c foods in marathi

व्हिटॅमिन सी पदार्थ व माहिती – Vitamin C Foods in Marathi

आवश्यकता:

डायटरी सप्लिमेंट्स ट्रस्टेड सोर्ससाठीचे कार्यालय लोकांना दररोज व्हिटॅमिन सीच्या खालील शिफारस केलेल्या दैनिक भत्त्यांचा (आरडीए) सेवन करण्यास सल्ला देतो:

वयलिंगआरडीए (मिलीग्राम)
0-6 महिनेकोणतेही40
7-12 महिनेकोणतेही50
1-3 वर्षेकोणतेही15
4-8 वर्षेकोणतेही25
9–13 वर्षेकोणतेही45
14-18 वर्षेपुरुष75
14-18 वर्षेमहिला65
19+ वर्षेपुरुष90
19+ वर्षेमहिला75

शोध – Vitamin C Information in Marathi

व्हिटॅमिन सी १९१२ मध्ये शोधला गेला, १९२८ मध्ये वेगळा केला होता आणि १९३३ मध्ये रासायनिकदृष्ट्या उत्पादित होणारे पहिले जीवनसत्व होते. त्यानंतर लवकरच टाडेयस रेखस्टीन मोठ्या प्रमाणात व्हिटॅमिन तयार करण्यास यशस्वी झाला ज्याला आता रेखस्टीन प्रक्रिया म्हणतात. हे जागतिक आरोग्य संघटनेच्या आवश्यक औषधांच्या यादीमध्ये आहे.

यामुळे १९३४ मध्ये रेडॉक्सन या ब्रँड नावाच्या हॉफमन-ला रोचे यांनी कृत्रिम व्हिटॅमिन सीचे व्यापारिक जीवनसत्त्व सी चे स्वस्त खर्चात उत्पादन करणे शक्य केले आणि त्यास आहारातील परिशिष्ट म्हणून बाजारात आणण्यास सुरवात केली. व्हिटॅमिन सी एक स्वस्त आणि आवश्यकतेपेक्षा जास्त औषधे म्हणून उपलब्ध आहे.

अंशतः त्याच्या शोधासाठी अल्बर्ट एजंट-गेयर्गिझी आणि वॉल्टर नॉर्मन हॉर्थ यांना १९३७ मध्ये अनुक्रमे ‘शरीरविज्ञान आणि औषध’ आणि ‘रसायनशास्त्रातील’ नोबेल पुरस्कार देण्यात आले. तसे पाहायला गेले तर व्हिटॅमिन सी चा इतिहास हा खूप जुना आहे. वास्को दा गामाच्या १४९७ च्या मोहिमेमध्ये लिंबूवर्गीय फळाचे गुणकारी परिणाम ज्ञात होते.

नंतर पोर्तुगीजांनी सेंट हेलेना येथे फळझाडे आणि भाज्या लागवड केल्या. लांब समुद्राच्या प्रवासादरम्यान रोग टाळण्यासाठी अधिकाऱ्यांनी कधीकधी वनस्पतींच्या अन्नाची शिफारस केली. जॉन वूडोल, प्रथम सर्जन ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनी च्या प्रतिबंधात्मक आणि उपचारात्मक वापर करण्याची शिफारस लिंबू केली.

त्याच्या इ.स. १७१७ मध्ये पुस्तक, रस द सर्जन च्या मते, डच लेखक जोहान बॅचस्ट्रॉम यांनी ठाम मत दिले की “ताजी भाजीपाला आणि हिरव्या भाज्यांपासून पूर्णपणे दूर राहण्याचे कारण स्कर्वी आहे.” लांब समुद्राच्या प्रवासादरम्यान स्कर्वी हा खलाशांचा प्रमुख खून होता. जोनाथन कोकरूच्या म्हणण्यानुसार, “१४९९ मध्ये वास्को दा गामाने त्याच्या १७० जन्नाच्या क्रूमध्ये ११६ जन गमावले.

लिंबूवर्गीय फळांनी हा आजार रोखला. एस्कोर्विक हे नाव अठराव्या आणि एकोणिसाव्या शतकात स्कर्वी टाळण्यासाठी ओळखल्या जाणाऱ्या पदार्थांसाठी वापरले जात असे.

फायदे – Vitamin C Benefits in Marathi

  • मनुष्यासह विशिष्ट प्राण्यांसाठी व्हिटॅमिन सी आवश्यक पोषक आहे. मुदत व्हिटॅमिन सी अनेक गोष्टींचा समावेश त्यात होतो. प्राणी व्हिटॅमिन सी क्रियाकलाप आहे. सोडियम एस्कॉर्बेट आणि कॅल्शियम एस्कॉर्बेट सारख्या एस्कॉर्बेट लवणांचा वापर काही आहारातील पूरक आहारात केला जातो.
  • प्राण्यांमध्ये (मानवांसह) बर्‍याच एंझेटिक प्रतिक्रियांमध्ये व्हिटॅमिन सी कॉफॅक्टर म्हणून कार्य करते जे जखमेच्या बरे होण्याच्या आणि कोलेजेन संश्लेषणासह विविध आवश्यक जैविक कार्ये मध्यस्थ करते. मानवांमध्ये, व्हिटॅमिन सीची कमतरता बिघडलेल्या कोलेजन संश्लेषणास कारणीभूत ठरते, ज्यामुळे स्कर्वीच्या तीव्र लक्षणांमध्ये योगदान होते.
  • वजन कमी करण्यास मदत करते.
  • रोग प्रतिकारक क्षमता वाढवते.
  • त्वचेसाठी फार उपयुक्त असते.
  • मेमरी सुधारण्यास मदत करते.

वापर

स्कर्वीच्या उपचारांमध्ये व्हिटॅमिन सी ची निश्चित भूमिका असते, हा एक रोग आहे जो व्हिटॅमिन सीच्या कमतरतेमुळे होतो. त्यापलीकडे,  विविध रोगांवर प्रतिबंध किंवा उपचार म्हणून व्हिटॅमिन सीची भूमिका विवादास्पद आहे, पुनरावलोकनांसह परस्पर विरोधी परिणाम आढळतात.

सर्दीमध्ये व्हिटॅमिन सीवरील संशोधन  प्रतिबंध, कालावधी आणि तीव्रतेच्या प्रभावांमध्ये विभागले गेले आहे. कोचरेन आढावा ज्याने किमान २०० मिलीग्राम / दिवसाकडे पाहिले आहे असा निष्कर्ष काढला आहे की  नियमितपणे घेतल्या जाणार्‍या व्हिटॅमिन सी सामान्य सर्दीपासून बचाव करण्यासाठी प्रभावी नसतात.

कमीतकमी १००० मिलीग्राम / दिवस वापरलेल्या चाचण्यांवर विश्लेषणावर प्रतिबंधित केल्याने प्रतिबंध करण्याचा कोणताही फायदा झाला नाही. तथापि,  नियमितपणे व्हिटॅमिन सी घेतल्याने प्रौढांमध्ये सरासरी कालावधी ८% आणि मुलांमध्ये १४% कमी झाला आणि सर्दीची तीव्रता देखील कमी झाली.

व्हिटॅमिन सी परिशिष्टाने निरोगी लोकांमध्ये किंवा धूम्रपान किंवा एस्बेस्टोसच्या प्रदर्शनामुळे उच्च धोका असलेल्या फुफ्फुसांच्या कर्करोगाचा धोका कमी होतो. अँटिऑक्सिडंट व्हिटॅमिन पूरक मायोकार्डियल इन्फ्रक्शन , स्ट्रोक , हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी मृत्यू किंवा सर्व-कारण मृत्यूचा धोका कमी करते (हे नुकतेच व्हिटॅमिन सी वापरलेल्या चाचण्यांसाठी सबसेट विश्लेषण प्रदान करत नाही).

सामान्य संज्ञान असलेल्या लोकांच्या तुलनेत अल्झाइमर रोग आणि स्मृतिभ्रंश यासह संज्ञानात्मक कमजोरी असलेल्या लोकांमध्ये व्हिटॅमिन सी कमी प्रमाणात आढळले.

व्हिटॅमिन सी पदार्थ – क जीवनसत्व पदार्थ

फळ आणि भाज्या व्हिटॅमिन सीचे सर्वात श्रीमंत नैसर्गिक स्रोत आहेत. वनस्पतींचे खाद्यपदार्थ सामान्यत: व्हिटॅमिन सीचा चांगला स्रोत असतात, परंतु वनस्पतींच्या उत्पत्तीतील खाद्यपदार्थाचे प्रमाण हे वनस्पती, मातीची स्थिती, वाढलेल्या हवामान, निवडल्यापासून किती काळ, साठवण परिस्थिती आणि तयारीची पद्धत यावर अवलंबून असते.

प्राणी हे आंबटयुक्त पदार्थ – जास्त व्हिटॅमिन सी प्रदान करीत नाहीत आणि जे तेथे आहे ते स्वयंपाकाच्या उष्णतेमुळे मोठ्या प्रमाणात नष्ट होते. विशिष्ट परिस्थितीत व्हिटॅमिन सी रासायनिक विघटित होते, त्यापैकी बर्‍याच गोष्टी अन्न शिजवण्याच्या वेळी उद्भवू शकतात. वेगवेगळ्या खाद्य पदार्थांमध्ये व्हिटॅमिन सीची मात्रा कमी केल्यामुळे ते ज्या तापमानात साठवले जातात त्या प्रमाणात ते कमी होते.

स्वयंपाक केल्यामुळे भाज्यांच्या व्हिटॅमिन सी सामग्रीचे प्रमाण सुमारे ६०% कमी होते. गोळ्या, कॅप्सूल, पेय मिक्स पॅकेट्स, मल्टी-व्हिटॅमिन / खनिज फॉर्म्युलेशनमध्ये, अँटीऑक्सिडेंट फॉर्म्युलेशनमध्ये आणि क्रिस्टलिन पावडर म्हणून व्हिटॅमिन सी आहारातील पूरक आहार उपलब्ध आहेत. काही फळांचा रस आणि रस पेयांमध्ये व्हिटॅमिन सी देखील जोडला जातो. टॅब्लेट आणि कॅप्सूल सामग्री प्रति सर्व्हिंग २५ मिलीग्राम ते १५०९ मिलीग्राम पर्यंत असते.

Vitamin C Foods List in Marathi

व्हिटॅमिन सी खालील खाद्यपदार्थ व फळांमध्ये आढळत असतो:

क जीवनसत्त्व असलेली फळे

  1. नारळाचे फळ
  2. संत्रे
  3. लिंबू (लिंबूवर्गीय फळे)
  4. द्राक्षे
  5. चिंच
  6. आवळा
  7. कलिंगड
  8. पेरू
  9. अननस
  10. किवी
  11. आंबा
  12. पपई
  13. स्ट्रॉबेरी
  14. ब्लूबेरी
  15. रास्पबेरी
  16. टोमॅटो

क जीवनसत्त्व असलेल्या भाज्या

  1. शिमला मिरची
  2. काकडी
  3. गाजर
  4. ब्रोकोली
  5. लाल मिरची
  6. हिरवी मिरची
  7. पालक, कोबी आणि हिरव्या पालेभाज्या.
  8. बटाटे

क जीवनसत्त्व असलेले इतर पदार्थ

  1. मासे
  2. उडीद डाळीचे पदार्थ : इडली, डोसा.

तोटे / दुष्परिणाम 

व्हिटॅमिन सी हा पाण्यात विरघळणारा जीवनसत्व आहे, आहारातील अत्यधिक प्रमाणात शोषून घेत नाही आणि रक्तामध्ये अति प्रमाणात मूत्रमध्ये उत्सर्जित होते, म्हणून हे कमी तीव्र विषाक्तता दर्शवते. दोन ते तीन ग्रॅमहून अधिक अपचन होऊ शकते, विशेषत: रिक्त पोटावर घेतल्यास. मुख्य प्रवाहातील वैद्यकीय समुदायामध्ये असा दीर्घकाळ विश्वास आहे की व्हिटॅमिन सीमुळे मूत्रपिंडातील दगड होण्याचा धोका वाढतो.

आम्ही दिलेल्या vitamin c foods in marathi माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू.

मित्रानो तुमच्याकडे जर व्हिटॅमिन सी पदार्थ बद्दल अधिक माहिती असेल तर आम्हाला कंमेंट बॉक्स मध्ये कळवा आम्ही ते या vitamin c benefits in marathi या article मध्ये upadate करू, मित्रांनो हि vitamin c marathi माहिती जर तुम्हाला आवडली असेल तर तुमच्या मित्र मंडळींमध्ये Share करायला विसरू नका धन्यवाद अधिक माहितीसाठी भेट द्या :इनमराठी.नेट

Leave a Comment

error: छे.. छे... असं अजिबात चालणार नाही !!