झेब्रा या प्राण्याची माहिती Zebra Information In Marathi

Zebra Information In Marathi झेब्रा विषयी माहिती घोड्यासारखाच दिसणारा परंतु अंगावर काळया पांढऱ्या पट्ट्या असणारा प्राणी म्हणजे झेब्रा zebra in marathi. आपल्या इथे रस्त्यावर सिग्नल ला सुद्धा आपण जेंव्हा रस्ता ओलांडून जातो तेंव्हा तिथे सुद्धा अशा काळया पांढरा पट्ट्या आखलेल्या असतात आणि आपण त्याला झेब्रा क्रॉसिंग असच म्हणतो. इतका ह्या प्राण्याबद्दल आपणाला ठाऊक आहे. आज आपण ह्याबद्दल आणखी थोडी माहिती जाणून घेऊ. ह्यांची उत्पत्ती, इतिहास, शरीररचना, आहार, अधिवास इत्यादी गोष्टींची थोडक्यात माहिती घेऊ.

zebra information in marathi
zebra information in marathi

झेब्रा या प्राण्याची माहिती – Zebra Information In Marathi

झेब्रा (zebra in marathi)माहिती
कुटुंबइक्विडे
वेग65 किमी / ता
पोटजातसमतुल्य
किंगडमअ‍ॅनिमलिया
ऑर्डरपेरिसोडाक्टिला
आहारगवत,  सदरे,  फोर्ब्स,  झुडपे इ.

उत्पत्ती

झेब्रा हे खरेतर इंग्रजी नाव आहे आणि आपण मराठी मध्ये सुद्धा ह्याला ह्याच नावाने ओळखतो. झेब्रा हे नाव खरेतर इ. स. १६०० च्या आसपास इटालियन, स्पॅनिश किंवा पोर्तुगीज मधून आले आहे. त्याची उत्पत्ती लॅटिन विषुववृत्तामध्ये असू शकते म्हणजे “वन्य घोडा” पासून eqaus (घोडा) आणि ferus (वन्य इश्माएल ). इक्विफेरसने पोर्तुगीज भाषेत इझेब्रो किंवा झेब्रो म्हणून प्रवेश केला आहे असे दिसते, जे मूळत: मध्ययुगीन काळात इबेरियन द्वीपकल्पातील जंगलात एक रहस्यमय (शक्यतो फेराल) नाव होते. प्राचीन काळात झेब्राला हिप्पोटिग्रीस असे म्हणतात(घोडा वाघ).

इक्वसची उत्पत्ती उत्तर अमेरिकेत झाली आहे आणि कॅनडामधील ७,००,००० वर्ष जुन्या मध्यम प्लाइस्टोसीन घोडा मेटापोडियल हाडांचा थेट पॅलेओजेनॉमिक अनुक्रम म्हणजे ४.० ते ४.५ च्या श्रेणीतील अलिकडील सामान्य पूर्वजांसाठी ४.०७ दशलक्ष वर्षांपूर्वीची (माय) तारीख दर्शविली आहे. झेब्राचे पूर्वज २.३ मायच्या आसपास आफ्रिकेत दाखल झाले. सध्या झेब्र्याच्या तीन प्रजाती अस्तित्वात आहेत. माउंटन झेब्रा, मैदानी झेब्रा आणि ग्रॉवीची झेब्रा. तीन अस्तित्वातील प्रजाती व्यतिरिक्त, काही जीवाश्म झेब्रा देखील ओळखले गेले आहेत.

शारिरीक वैशिष्ट्ये 

पुरुषांचा संध्याकाळी वापरण्याचा कोट, वाढवलेला चेहरे आणि लांब लांब मानेवर, ताठ बंदुकीची नळी असा काहीस शरीर झेब्रा ला लाभलेलं आहे. सर्वात मोठे झेब्रा ग्रीवीचे झेब्रा आहे. त्याचे वजन ७७० ते ९९० एलबीएस आहे. (३५० ते ४५० किलोग्राम) आणि खांद्यापासून बुरखेपर्यंत सुमारे फूट (१.५ मीटर) उंच आहे. त्यांचे जाड शरीर त्यांना पट्ट्यांसह खेचरांसारखे दिसते. माउंटन झेब्रा खांद्यावर ३.८ ते ४.९ फूट (११६ ते १५० सेंमी) उंच आणि वजनाचे ५२९ ते ८२० पौंड आहेत (२४० ते ३७२ किलो).

प्लेन झेब्रा खांद्यावर ३.६ ते ४.८ फूट (१.१ ते १.५ मीटर) पर्यंत असतात आणि वजन ७७० पौंडांपर्यंत असते (३५० किलो). त्यांचे वाढवलेला बारीक पाय एका खुरट्या -आकाराच्या बोटांनी शेवटच्या खुरट्याने काम करतात. त्यांचे दंतचरण चरण्यासाठी अनुकूल आहे. त्यांच्याकडे मोठ्या प्रमाणात पुढील लहान दात आहेत जे ग्राइंड ब्लेड्स क्लिप करतात आणि पीसण्यासाठी अधिक अनुकूल मुंडकेदार नरांकडे कुदळ-आकाराचे कॅनिन असतात, ज्यास लढाईत शस्त्रे म्हणून वापरले जाऊ शकते.

झेब्राचे डोळे बाजूंच्या बाजूला आहेत आणि डोके वरपर्यंत आहेत, जे चरताना त्यांना उंच गवताच्या वर दिसू देते. त्यांचे मध्यम लांब, ताठलेले कान जंगम आहेत आणि ध्वनीचा स्रोत शोधू शकतात. घोडे, झेब्रा आणि गाढव यांच्या विपरीत केवळ त्यांच्या समोरच्या अंगांवर चेस्टनटची बळी असतात. इतर जिवंत प्राण्याच्या उलट, झेब्राचा पुढील भाग मागील भागांपेक्षा लांब असतात.

पट्ट्या 

​झेब्राचा सर्वात महत्वाचा भाग म्हणजे त्यांच्या अंगावरच्या काळया पांढऱ्या रंगाच्या पट्ट्या. ह्यामुळे ह्या प्राण्याला एक वेगळीच विशेषता प्राप्त झाली आहे आणि ह्यामुळे हा सर्वांच्यात वेगळा ओळखून येतो. पट्ट्याचे नमुने वैयक्तिक आणि वारसास पात्र असतात. दरम्यान गर्भाचा विकास होताना पट्टे आठ महिने दिसतात, परंतु नमुने तीन ते पाच आठवड्यात निश्चित केले जाऊ शकतात. प्रत्येक प्रजातीसाठी गर्भाच्या विकासाचा एक मुद्दा असतो जेथे पट्टे लंबवत असतात आणि अंतर ०.४ मिमी (०.०१६ इंच) अंतरावर असतात.

तथापि, मैदानाच्या झेब्राच्या विकासाच्या तीन आठवड्यांत, डोंगराच्या झेब्रासाठी चार आठवड्यांत, आणि ग्रॉवीच्या झेब्रासाठी पाच आठवड्यात हे घडते. तरूण किंवा फॉल्स तपकिरी आणि पांढर्‍या कोट्ससह जन्माला येतात आणि तपकिरी वयानुसार गडद होते. सामान्य नमुना एक पृष्ठीय रेखा आहे जी कपाळापासून शेपटीपर्यंत पसरते. तिथून, पट्टे खाली खेचतात परंतु त्या खेरीज त्या प्रजाती-विशिष्ट नमुन्यांचा विकास करतात आणि नाकाजवळ जिथे जिथे नाक मुरडतात त्याकडे वळतात.

पट्ट्या पुढील पायांच्या वर विभाजित होतात, खांद्याच्या पट्ट्या तयार करतात. पाय, कान आणि शेपटीवरील पट्टे स्वतंत्र आणि क्षैतिज आहेत. झेब्राच्या डोळ्यांभोवती आणि खालच्या जबड्यात जटिल नमुने देखील असतात. पट्टे जनावरांना त्याच्या वातावरणामध्ये मिसळण्यास परवानगी देतात किंवा बाह्यरेखा तोडून टाकू शकतात जेणेकरुन भक्षक त्याला एकट्या अस्तित्वाच्या रूपात ओळखू शकणार नाहीत. तसेच ह्या पट्ट्यांमुळे त्यांच्यां प्रजाती मधील फरक शोधणे सोपे झाले आहे.

आहार 

​झेब्रा हे शाकाहारी प्राणी आहेत आणि बहुतेक गवतांवर चरण्याद्वारे खातात, जरी ते पाने आणि झुडूपांच्या पानांवर थोडा ब्राउझ करू शकतात. ते दररोज बर्‍याच तास चरतात आणि गवताच्या सल्ल्यांचा वापर करण्यासाठी त्यांचे मजबूत दात वापरतात. त्यांचे मागचे दात मग अन्न कुटतात आणि पीसतात. बराच वेळ चर्वण घालण्यात दात खाली घालतात म्हणून ते दात आयुष्यभर वाढत राहतात. कोरडा हंगाम येताच आणि गवत पुन्हा मरणार म्हणून झेब्रा हर्ड्स अधिक पिण्यासाठी अन्न आणि पाण्याचे भोक शोधण्यासाठी प्रवास करतात. झेब्रा बहुतेक गवत खातात आणि अन्नाच्या शोधात 1,800 मैलांचा प्रवास करतात. काही झेब्रा पाने व कोंब देखील खातात.

अधिवास 

​झेब्रा हे सर्व आफ्रिकेत राहत असले तरी झेब्राच्या प्रत्येक प्रजातीचे स्वतःचे घर क्षेत्र आहे. पूर्व आणि दक्षिण आफ्रिकेतील वृक्षविरहीत गवत आणि जंगलातील मैदानी प्रदेशात झेब्रा राहतात. ग्रीवीचे झेब्रा इथियोपिया आणि उत्तर केनियाच्या रखरखीत गवत असलेल्या भागात राहतात. दक्षिण आफ्रिका, नामिबिया आणि अंगोला येथे डोंगराळ प्रदेशात सुद्धा झेब्रा आढळतो. मैदानी झेब्रा आणि माउंटन झेब्रा हे अनेक घोडेस्वार व संतती यांच्यासह, घराघरात चाललेल्या कौटुंबिक गटात राहतात. सॅन डिएगो प्राणिसंग्रहालयानुसार कौटुंबिक गट (हॅरेम्स म्हणून ओळखले जातात) कधीकधी हळूहळू संबंधित गुरे तयार करण्यासाठी एकत्र जमतात. तथापि, ग्रेव्हीच्या झेब्रा कळपमध्ये राहत नाहीत.

संतती 

​मादी झेब्रा १२ ते १४ महिन्यांच्या गर्भधारणेसाठी त्यांच्या तरुणांना घेऊन जातात. बेबी झेब्राला फोल्स म्हणतात. सॅन डिएगो प्राणिसंग्रहालयानुसार, त्यांचा जन्म झाल्यावर फॉल्सचे वजन सुमारे ५५ ते ८८ पौंड (२५ ते ४० किलो) असते. जन्मानंतर लवकरच, फॉल्स उभे राहून चालण्यास सक्षम असतात. तरूण झेब्राला त्याचे पोषण आपल्या आईच्या दुधातून मिळते आणि पहिल्या वर्षभर ते नर्स करत राहतील. झेब्रास ३ ते ६ वर्षांचे वयस्क झाल्यावर त्यांचे आयुष्य सुमारे २५ वर्ष असेल.

इतर 

​सस्तन प्राण्यांच्या आययूसीएन रेड लिस्टमध्ये ग्रॉवीच्या झेब्राला धोकादायक, माउंटन झेब्रा असुरक्षित आणि मैदानी झेब्रा जवळील धोक्याच्या रूपात सूचीबद्ध केले आहे. ग्रॉवीची झेब्राची लोकसंख्या अंदाजे २,००० प्रौढ व्यक्तींपेक्षा कमी आहे, परंतु ती स्थिर आहेत. माउंटन झेब्राची संख्या जवळपास 35,000 व्यक्ती आणि त्यांची लोकसंख्या वाढत असल्याचे दिसून येते. घटत्या लोकसंख्येसह मैदानी झेब्राची संख्या खूप कमी झाली आहे. झेब्राला त्यांची लपण्याची जागा आणि मांसासाठी शिकार करणे आणि शेतीतून वस्ती बदलण्याचा धोका आहे. ते अन्न व पाण्यासाठी जनावरांच्या मालमत्तेशी स्पर्धा करतात. काही देशांतील गृहयुद्धांमुळे झेब्रा लोकसंख्येमध्ये घट झाली आहे. त्यामुळे हा प्राणी नामशेष होण्याच्या अगोदर त्याचे संवर्धन करणे गरजेचे आहे.

मास: मैदानी झेब्रा: kg०० किलो, माउंटन झेब्रा: २0० किलो, ग्रॅव्हीची झेब्रा: – 350० – 5050० किलो जीवनकोश

वरील सर्व गोष्टी पाहून आपणास अंदाज लागला झेब्रा प्राण्याची संपूर्ण माहिती प्रजाती, जीवन zebra information in marathi या विषयी थोडक्यात माहिती मिळाली असेलच. zebra animal information in marathi language हा लेख आपल्याला आवडल्यास आपल्या मित्र परिवारासोबत फेसबुक ओट्सअप्प सारख्या विविध सोशियल मेडिया वरून माहिती पोहचवा. तसेच zebra in marathi  हा लेख कसा वाटला व अजून काही झेब्रा विषयी राहिले असेल तर आपण comments द्वारे कळवू शकता धन्यवाद.

आम्ही दिलेल्या information about zebra in marathi माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू. अधिक माहितीसाठी भेट द्या :इनमराठी.नेट

Leave a Comment

error: छे.. छे... असं अजिबात चालणार नाही !!