गेंडा प्राणी Rhinoceros Animal Information in Marathi

Rhinoceros Animal Information in Marathi – Genda Animal Information in Marathi गेंडा प्राण्याविषयी माहिती गेंडा हा एक भूचर शाकाहारी सस्तन प्राणी आहे जो मुळचा आग्नेय आशिया मधील आहे. हा अविश्वसनीय प्राणी जगातील सर्वात मोठ्या प्राण्यापैकी एक आहे. गेंडा प्रजातीमध्ये मुख्यता दोन प्रजाती आहेत आणि त्या म्हणजे गेंडा सोंडाईकस आणि गेंडा युनिकॉर्निस (या दोन्ही प्रजाती एकमेकाशी अगदी साम्य आहेत) आणि त्यामधील सर्वात मोठ्या आकाराचा गेंडा म्हणजे पांढरा गेंडा आहे जो १.७ ते १.८ मीटर उंच वाढू शकतो आणि त्याचे वजन २४०० ते २५०० किलो इतके असू शकते.

गेंडा हा प्राणी उष्णकटिबंधीय गवताळ प्रदेश, जंगले आणि अगदी घनदाट पावसाच्या जंगलात देखील आढळू शकतात. ते क्वचितच आपला वेळ एकमेकांसोबत हँग आउट करू शकतात परंतु ते मित्रांसह त्यांचा बराच वेळ घालवतात. बऱ्याचदा आपण पहिले असेल तर गेंड्याच्या पाठीवर ऑक्सपेकर किंवा टिक पक्षी बसलेले दिसतात.

जे गेंड्याच्या जाड त्वचेवर असणाऱ्या त्रासदायक कीटकांना दूर करतात. त्यांच्या विशाल शरीरांमुळे, मजबूत शिंगे आणि जाड, चिलखता सारख्या त्वचेमुळे, गेंड्यांना नैसर्गिक भक्षक नाही म्हणजेच गेंड्याचा शिकार कोणताही दुसरा प्राणी करू शकत नाही.

त्यांचा प्रचंड आकार आणि ताकद असून देखील हे प्राणी आपल्या अन्नासाठी इतर प्राण्यांचा शिकार करत नाहीत कारण ते शाकाहारी आहेत. गेंडा हा प्राणी रात्री, पहाटे किवा संध्याकाळी आपले अन्न खातो.

गेंडा प्राणी माहिती मराठी – Rhinoceros Animal Information in Marathi

गेंडा प्राण्याची शरीर रचना – rhinoceros anatomy 

गेंडा हि एकमेव प्रजाती आहे ज्यात एक शिंग, इनसीसर आहेत त्याचबरोबर त्यांचे हे  शिंग हाडांनी बनलेला नसून दाट पॅकेटेड केराटीनचे आहे आणि परिणामी सतत वाढत जातो. गेंड्याच्या सोंडाइकसच्या मादींना एकतर शिंग नसते किंवा फक्त एक लहान गाठ असते. दोन्ही प्रजाती दिसायला सारख्याच आहेत, गेंड्याची युनिकॉर्निस खूप मोठी आहे.

३००० किलो पर्यंत वजनाची, ही सर्वात मोठ्या गेंड्या प्रजातींपैकी एक आहे. युनिकॉर्निस चे नर मादींपेक्षा खूप मोठे आहेत, परंतु सोंडाइकस मध्ये काही अस्पष्टता आहे की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी पुरेसा डेटा उपलब्ध नाही.

दोन्ही प्रजाती त्यांच्या राखाडी त्वचेत जाड पट ठेवतात, ज्यामुळे प्राण्यांनी चिलखत घातल्याचा भ्रम निर्माण होतो. सोंडाइकस मध्ये दोन प्रजातींचे उथळ कातडे पट आहेत आणि दोन्ही प्रजातींमध्ये प्रीहेन्साइल वरचा ओठ असतो.

• नक्की वाचा:  रानगवा प्राणी विषयी माहिती

गेंड्याचा आहार – food 

गेंडा हा प्राणी शकाहारी प्राणी आहे जो फळे, शाखा आणि गवत या प्रकारचे अन्न खातो .

गेंडा हा प्राणी कोठे राहतो – habitat 

गेंडा मिश्रित जंगले, गवताळ प्रदेश आणि अगदी खडकाळ डोंगराळ भागामध्ये आपले वास्तव्य करतात.

गेंड्याच्या वेगवेगळ्या प्रजाती – species

जगभरामध्ये गेंड्याच्या एकूण पाच प्रजाती आहेत ते म्हणजे काळा गेंडा आणि पांढरा गेंडा, जे आफ्रिकेत राहतात आणि सुमात्रन, जावन आणि भारतीय (किंवा एक शिंगे असलेले) गेंडा, जे उष्णकटिबंधीय जंगलांमध्ये आणि आशियातील दलदलीमध्ये राहतात.

• काळा गेंडा 

काळा गेंडा हि गेंड्याची जात आफ्रिकेमध्ये मोठ्या प्रमाणात आढळते आणि प्रामुख्याने हे गेंडे गवताळ प्रदेश, सवाना आणि उष्णकटिबंधीय बुश जमिनीवर राहणे पसंत करतात. या गेंड्याचे वजन ८०० किलो ते १३५० किलो इतके असते त्याचबरोबर या प्रकारच्या गेंड्याची उंची ४.५ – ५.५ फूट इतकी असते. काळा गेंडा जंगलात ३५ ते ४० वर्षे जगू शकतो.

काळ्या गेंड्यांना दोन शिंगे असतात, पुढचा शिंग मोठा आहे म्हणजेच २० – ५५ इंच ( ०.५ ते १.३ मीटर) असतो तर  मागील शिंग लहान आहे आणि २२ इंच ( ५५ सेमी) लांब आहे.

• पांढरा गेंडा 

पांढरा गेंडा किंवा चौरस ओठ असलेला गेंडा ही गेंड्याची सर्वात मोठी प्रजाती आहे. पांढरा गेंडा हा तिसरा सर्वात मोठा आफ्रिकन प्राणी आहे (हत्ती आणि हिप्पो नंतर) आणि त्याचे वजन १७०० ते २४०० किलो आहे तर ह्या गेंड्याची उंची १.७ ते १.८ मीटर इतकी असते. पांढरा गेंडा गवत मोठ्या प्रमाणात खातात आणि त्यांना दिवसामध्ये १२० पौंड पर्यंत अन्न लागते.

• भारतीय गेंडा 

भारतीय गेंडा हि भारतीय उपखंडातील मूळ गेंडा प्रजाती आहे. भारतीय गेंड्याचे वजन २००० किलो ते २२०० किलो पर्यंत असते आणि उंची १.६ ते १.९ मीटर इतकि असते आणि हा गेंडा ३० ते ४५ वर्ष जगू शकतो.

मोठा एक शिंग असलेला गेंडा किंवा भारतीय गेंडा. गेंड्यांच्या प्रजातींपैकी सर्वात मोठा आहे. एकेकाळी भारतीय उपखंडाच्या संपूर्ण उत्तर भागात पसरलेले होती पण आत्ता या गेंड्याची हि जात नामशेष झालेली आहे.

• जावन गेंडा 

जावन गेंडा एक शिंगांचा गेंडा आहे जो आशिया भागामध्ये आढळतो आणि तो आकाराने लहान आहे. जावन गेंड्याचे वजन ९०० किलो ते २३०० किलो इतके असते आणि उंची १.५ मीटर ते १.७ मीटर इतकी असते. जावन गेंड्यांमध्ये एकच शिंग १० इंच ( २५ सेमी ) लांब असते त्याचबरोबर जावन गेंडे बहुधा ३० ते ४० वर्षे जगतात. जावन गेंडा फक्त पश्चिम जावा मधील इंडोनेशियाच्या उजंग कुलोन राष्ट्रीय उद्यानात आढळतो.

• सुमात्रन गेंडा 

सुमात्रान गेंडा मुख्यतः इंडोनेशियाच्या सुमात्रा बेटावर सखल आणि उच्च भूभाग या दोन्ही घनदाट उष्णकटिबंधीय जंगलात राहतो. सुमात्रन गेंड्याचे वजन ६०० किलो ते ९५० किलो इतके असते आणि १ मीटर ते १.५ मीटर उंची आहे.

सुमात्रन गेंड्यांना दोन शिंगे असतात. पुढचा शिंग मोठा आहे आणि १० ते ३१ इंच ( २५ ते ७९ सेमी) लांब आहे. दुसरा हॉर्न लहान आहे, साधारणपणे ३ इंच ( १० सेमी) पेक्षा कमी आहे.

• नक्की वाचा:  कोआला प्राणी विषयी माहिती

गेंड्याविषयी काही अनोखी तथ्ये – interesting facts about rhinoceros

• भारतीय गेंडा आसामच्या काझीरंगा राष्ट्रीय उद्यानात ठळकपणे आढळतो तसेच पश्चिम बंगाल, ओरिसा, यूपी आणि हिमालयाच्या भागात आढळतात.
• पांढरा युनिकॉर्न आफ्रिकेत आढळतो पण तो पूर्णपणे पांढरा नाही पण तपकिरी आहे.
• युनिकॉर्न हा प्राणी ११ फूट लांब आणि ६ फूट उंच आहे. युनिकॉर्नचे आयुष्य ५० वर्षांपर्यंत असते.
• गेंड्याची श्रवणशक्ती आणि वास घेण्याची शक्ती चांगली आहे परंतु दृष्टी खराब असते.
• युनिकॉर्नचा गर्भधारणेचा कालावधी १४ ते १८ महिने असतो आणि एका वेळी एकच बाळ जन्माला येते.
• गेंड्याचे वैज्ञानिक नाव रायनोसेरोटीडे असे आहे.
• गवत हा गेंड्याचा आवडता आहार आहे.

वरील सर्व गोष्टी पाहून आपणास अंदाज लागला गेंडा प्राण्याची संपूर्ण माहिती प्रजाती, जीवन rhinoceros animal information in marathi या विषयी थोडक्यात माहिती मिळाली असेलच. genda animal information in marathi language हा लेख आपल्याला आवडल्यास आपल्या मित्र परिवारासोबत फेसबुक ओट्सअप्प सारख्या विविध सोशियल मेडिया वरून माहिती पोहचवा. तसेच indian rhinoceros information in marathi हा लेख कसा वाटला व अजून काही गेंडा विषयी राहिले असेल तर आपण comments द्वारे कळवू शकता धन्यवाद.

आम्ही दिलेल्या information about rhinoceros in marathi माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू. अधिक माहितीसाठी भेट द्या :इनमराठी.नेट