ऑक्टोपस प्राण्याची माहिती Octopus Information in Marathi

Octopus Information in Marathi ऑक्टोपस प्राण्याची माहिती आपण जमिनीवर राहतो आणि जमीन ही फक्त २१% एवढीच आहे पृथ्वीवर. बाकी सगळीकडे पाणीच पाणी. मोठे महासागर, अत्यंत खोल असे आहेत. अस म्हणतात की जमिनीवर असणाऱ्या प्राण्यांपेक्षा जास्त जीव पाण्यात राहतात. आणि ते खूप आगळेवेगळे पण आहेत. असाच एक समुद्री प्राणी म्हणजे ऑक्टोपस. दिसायला खूप विचित्र असतो. त्याचे आठ हात जे एकदा पकडले की सोडतच नाहीत. आज आपण या बद्दल संपूर्ण माहिती बघू.

octopus information in marathi
octopus information in marathi

ऑक्टोपस प्राण्याची माहिती – Octopus Information in Marathi

घटकमाहिती
वैज्ञानिक नावऑक्टोपोडा
आयुष्यजायंट पॅसिफिक ऑक्टोपस: 3-5 वर्षे
ऑर्डरऑक्टोपोडा; लीच, 1818
किंग्डमएनीमलिया
वर्गसेफलोपोडा
फायलममोलुस्का

ऑक्टोपस 

ऑक्टोपस हे मऊ-शरीर असलेला जलचर प्राणी आहे. शास्त्रीय भाषेत त्याला मोलूस्क म्हणतात. यामध्ये  सुमारे ३०० प्रजाती आहेत. ऑक्टोपस हे दोन डोळे आणि आठ पायाच्या मध्यभागी एक तोंड असलेला सममितीय जलचर प्राणी आहे. मऊ शरीर त्याच्या आकारात आमूलाग्र बदल करू शकते. 

पोहताना त्याचे आठ पाय त्याच्या शरीराच्या मागे असतात. ऑक्टोपसमध्ये एक जटिल मज्जासंस्था आणि उत्कृष्ट दृष्टी असते आणि ते सर्व  प्राण्यांपैकी सर्वात बुद्धिमान आणि वर्तनाने वैविध्यपूर्ण असतात. ऑक्टोपस समुद्राच्या विविध भागात राहतात, ज्यात कोरल रीफ, पेलेजिक वॉटर आणि सीबेड आहेत.

बहुतेक प्रजाती लवकर वाढतात, लवकर परिपक्व होतात आणि अल्पायुषी असतात. बहुतांश प्रजातींमध्ये, नर एक विशेष रुपांतरित हात वापरून शुक्राणूंचे बंडल थेट मादीच्या आवरणाच्या पोकळीमध्ये पोहोचवतो, त्यानंतर तो वृद्ध होतो आणि मरतो, तर मादी एका गुहेत फलित अंडी जमा करते आणि ती बाहेर येईपर्यंत त्यांची काळजी घेते. ती देखील मरते.

भक्षकांपासून स्वतःचा बचाव करण्याच्या धोरणांमध्ये, छलावरण आणि धमकी दाखवण्याचा वापर, पाण्यातून पटकन झेप घेण्याची क्षमता आणि लपण्याची क्षमता आणि फसवणूक यांचा समावेश आहे. सर्व ऑक्टोपस विषारी आहेत, परंतु केवळ निळ्या रंगाचे ऑक्टोपस मानवांसाठी घातक म्हणून ओळखले जातात.

ऑक्टोपसशी लढाई व्हिक्टर ह्यूगोच्या टॉयलर्स ऑफ द सी मध्ये दिसते. ऑक्टोपस जपानी कामुक कला, शुंगा मध्ये दिसतात. जगाच्या अनेक भागांमध्ये, विशेषत: भूमध्यसागरीय आणि आशियाई समुद्रात ते मानवाद्वारे खाल्ले जातात आणि एक स्वादिष्ट मानले जातात.

व्युत्पत्ती 

वैज्ञानिक लॅटिन संज्ञा ऑक्टोपस ही प्राचीन ग्रीक मधून आली आहे. इंग्रजीमध्ये “ऑक्टोपस” चे प्रमाणित बहुवचन रूप “ऑक्टोपस” आहे. पर्यायी बहुवचन “ऑक्टोपी” हे व्याकरणदृष्ट्या चुकीचे मानले जाते, कारण ते असे गृहीत धरते की ऑक्टोपस हे लॅटिन द्वितीय संज्ञा किंवा विशेषण आहे.

ऐतिहासिक दृष्ट्या, १९ व्या शतकाच्या सुरुवातीला इंग्रजी भाषेच्या स्त्रोतांमध्ये सामान्यतः दिसणारे पहिले बहुवचन हे “ऑक्टोपी” हे आहे. त्यानंतर त्याच शतकाच्या उत्तरार्धात इंग्रजी फॉर्म “ऑक्टोपस”असे झाले. फाउलरचा आधुनिक इंग्रजी वापर सांगतो की इंग्रजीमध्ये एकमेव शब्द “ऑक्टोपस” हा आहे.

शरीरशास्त्र आणि शरीरविज्ञान 

आकार 

महाकाय पॅसिफिक ऑक्टोपस (एन्टेरोक्टोपस डोफ्लेनी) ही सहसा सर्वात मोठी ज्ञात ऑक्टोपस प्रजाती म्हणून मानली जाते. प्रौढांचे वजन साधारणतः १५ किलो (३३ पौंड) असते, ज्याचे हात ४.३ मीटर (१४ फूट) पर्यंत असते. शास्त्रीयदृष्ट्या दस्तऐवजीकरण करण्यासाठी या प्रजातीचा सर्वात मोठा नमुना ७१ किलो (१५६.५ पौंड) च्या वस्तुमानाचा होता.

विशाल पॅसिफिक ऑक्टोपससाठी खूप मोठ्या आकारांचा दावा केला गेला आहे. एक नमुना २७२ किलो (६०० पौंड) म्हणून ९ मीटर (३० फूट) अंतरासह नोंदवला गेला.

सात हात असलेल्या ऑक्टोपस हॅलिफ्रॉन अटलांटिकसचे शव ६१ किलो (१३४ पौंड) वजनाचे आणि ७५ किलो (१६५ पौंड) चे वस्तुमान असल्याचा अंदाज होता. ऑक्टोपस वुल्फी ही सर्वात लहान प्रजाती आहे, जी सुमारे २.५ सेमी (१ इंच) आणि वजन १ ग्रॅम (०.०३५ औंस) पेक्षा कमी असते .

बाह्य वैशिष्ट्ये 

ऑक्टोपस द्विपक्षीय सममितीय आहे. डोके आणि पाय शरीराच्या वेगवेगळ्या टोकाला असतात. डोक्यात तोंड आणि मेंदूचा समावेश असतो. पाऊल लवचिक असून त्याला “बाहू” म्हणून ओळखले जाते. जे तोंडाभोवती असतात आणि त्यांच्या तळाजवळ एकमेकांशी जोडलेले असतात. 

दोन मागील पाय साधारणपणे समुद्राच्या तळाशी चालण्यासाठी वापरले जातात, तर उर्वरित सहा अन्न खाण्यासाठी वापरले जातात. पोकळ आच्छादन डोक्याच्या मागील बाजूस जोडलेले असते आणि त्याला व्हिसरल हंप म्हणून ओळखले जाते. यात बहुतेक महत्वाचे अवयव असतात. आवरणाच्या पोकळीत स्नायूंच्या भिंती असतात आणि त्यात गिल्स असतात. 

खाली असलेल्या ऑक्टोपसच्या तोंडाला तीक्ष्ण चोच असते. त्वचेमध्ये श्लेष्मल पेशी आणि संवेदी पेशींसह पातळ बाह्य एपिडर्मिस, आणि संयोजी ऊतक असते. तसेच कोलेजन तंतू आणि विविध पेशींचा समावेश असतो ज्यामुळे ऑक्टोपस रंग बदलू शकतो. शरीराचा बहुतेक भाग मऊ ऊतकांपासून बनलेला असतो ज्यामुळे तो स्वतःला लांब, संकुचित होऊ देतो.

ऑक्टोपस लहान छिद्रामधून स्वताला अगदी पिळून काढू शकतो. अगदी मोठ्या प्रजाती २.५ सेमी (१ इंच) व्यासाच्या छिद्रातून जाऊ शकतात. हातचे स्नायू हायड्रोस्टेट्स म्हणून काम करतात आणि मध्य भागी मज्जातंतूभोवती आडवे आणि गोलाकार स्नायू असतात. ते आकाराने वाढू  शकतात आणि डावीकडे किंवा उजवीकडे फिरवू शकतात, कोणत्याही दिशेने वाकू शकतात किंवा कडक होऊ शकतात.

हातांच्या आतील पृष्ठभाग गोलाकार, चिकट चोख्यांनी झाकलेले असतात. त्यांना शोषक असे म्हणतात. शोषक ऑक्टोपसला वस्तूंमध्ये फेरफार करण्यास परवानगी देतात. प्रत्येक शोषक सहसा गोलाकार आणि वाडगा सारखा असतो आणि त्याचे दोन वेगळे भाग असतात: बाह्य उथळ पोकळी ज्याला इन्फंडिबुलम म्हणतात आणि मध्य पोकळी पोकळी ज्याला एसीटाबुलम म्हणतात.  

जेव्हा शोषक एखाद्या पृष्ठभागाला जोडतो, तेव्हा दोन संरचनांमधील छिद्र सीलबंद केले जाते. एन्सेटिबुलम मुक्त असताना इन्फंडिबुलम चिकटते आणि स्नायूंच्या आकुंचनाने जोड  मिळते. अशा प्रकारे तो पृष्ठभाग घट्ट पकडला जातो. 

वितरण आणि निवासस्थान 

ऑक्टोपस प्रत्येक महासागरात राहतात आणि विविध प्रजाती वेगवेगळ्या सागरी अधिवासांशी जुळवून घेतात. किशोरवयीन म्हणून, सामान्य ऑक्टोपस उथळ तलावांमध्ये राहतात. हवाईयन ऑक्टोपस (ऑक्टोपस सायनिया) कोरल रीफवर राहतो. अर्गोनॉट्स ऑक्टोपस हे पेलाजिक पाण्यात वाहतात.

ऑक्टोपस एक्युलियटस मुख्यतः जवळच्या किनार्यावरील सीग्रास बेडमध्ये राहतो. काही प्रजाती थंड, समुद्राच्या खोलीशी जुळवून घेतात. सशस्त्र ऑक्टोपस (बाथिपोलिपस आर्क्टिकस) १००० मीटर (३३००० फूट) च्या खोलीवर आढळतो आणि व्हल्कॅनोक्टोपस हायड्रोथर्मलिस २००० मीटर (६६०० फूट) वर हायड्रोथर्मल व्हेंट्स जवळ राहतो.

सिरेट प्रजाती अनेकदा मुक्त पोहतात आणि खोल पाण्याच्या अधिवासात राहतात. जरी अनेक प्रजाती बाथ्याल आणि पाताळ खोलीत राहण्यासाठी ओळखल्या जात असल्या तरी, हॅडल झोनमध्ये ऑक्टोपसची एकच निर्विवाद नोंद आहे. ग्रिम्पोट्यूथिस (डम्बो ऑक्टोपस) ची एक प्रजाती 6957 मीटर (22825 फूट) आढळली आहे.  कोणत्याही प्रजाती गोड्या पाण्यात राहतात हे माहित नाही.

आम्ही दिलेल्या octopus information in marathi language माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू.

मित्रानो तुमच्याकडे जर ऑक्टोपस प्राण्याबद्दल अधिक माहिती असेल तर आम्हाला कंमेंट बॉक्स मध्ये कळवा आम्ही ते या information of octopus in marathi या article मध्ये upadate करू, मित्रांनो हि octopus information in marathi language माहिती जर तुम्हाला आवडली असेल तर तुमच्या मित्र मंडळींमध्ये Share करायला विसरू नका. तसेच आपण या लेखाचा वापर information about octopus in marathi असा देखील करू शकता. धन्यवाद अधिक माहितीसाठी भेट द्या :इनमराठी.नेट

Leave a Comment

error: छे.. छे... असं अजिबात चालणार नाही !!