नगरपंचायत माहिती मराठी Nagar Panchayat Information in Marathi

nagar panchayat information in marathi नगरपंचायत माहिती मराठी, नगर पंचायत हे १५ हजार पेक्षा जास्त आणि २५ हजार पेक्षा कमी रहिवासी असलेल्या शहरी स्थानिक संस्था आहे ज्याला नगर पंचायत किंवा नगर परिषद म्हणून ओळखले जाते आणि खाली आपण या लेखामध्ये नगर पंचायत विषयी संपूर्ण सविस्तर माहिती घेणार आहोत. नगर पंचायत याला नगर परिषद म्हणून देखील ओळखले जाते आणि हे घटनात्मक कायदा १९९२ द्वारे निहित आणि मार्गदर्शित केल्यानुसार नगर परिषद हे स्थानिक स्वराज्य संस्थेचे एक स्वरूप आहे.

ज्यांना काही ज्या संस्थेला काही जबाबदाऱ्या सोपवण्यात आल्या आहेत. या प्रकारच्या नगर पंचायती किंवा नगर परिषद ह्या प्रशासकीय व्यवस्थे अंतर्गत स्थापन केल्या जातात. सध्या जरी नगर पंचायत मध्ये जास्त रहिवाश्यांचे प्रमाण असले तरी पूर्वी ते ५००० ते २०००० पर्यंत होते.

यामध्ये अध्यक्ष आणि प्रभाग सदस्यांचा समावेश असतो आणि किमान १० निवडून आलेले प्रभाग सदस्य आणि तीन नामनिर्देशित सदस्य असू शकतात. चला तर खाली आपण नगर पंचायत विषयी आणखीन माहिती पाहूया.

नगरपंचायत माहिती मराठी – Nagar Panchayat Information in Marathi

नगर पंचायत म्हणजे काय – nagar parishad information in marathi

नगर पंचायत हे १५ हजार पेक्षा जास्त आणि २५ हजार पेक्षा कमी रहिवासी असलेल्या शहरी स्थानिक संस्था आहे ज्याला नगर पंचायत किंवा नगर परिषद म्हणून ओळखले जाते

नगर पंचायतची रचना कशी असते – structure

• प्रत्येक नगर पंचायतमध्ये शासनाकडून वेळोवेळी अधिसूचनेद्वारे निश्चित केलेल्या नगरसेवकांची संख्या असेल.
• गाव, मध्यस्थ आणि जिल्हा स्तरावरील पंचायतींची त्रिस्तरीय रचना प्रदान करते.
• पोटकलम ३ मध्ये सांगितल्याप्रमाणे नगर पंचायतीमध्ये सर्व जागा नगर पंचायतीच्या नगरपालिका क्षेत्रातील प्रभाग म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या प्रादेशिक मतदार संघातून थेट निवडणुकीद्वारे निवडलेल्या व्यक्तीद्वारे भरल्या जातात.
• नगर पंचायत प्रशासनातील विशेष ज्ञान किंवा अनुभव असलेल्या व्यक्तीला शासन नगर पंचायतीचे नगरसेवक म्हणून नियुक्त करू शकते.

नगर पंचायत विषयी काही विशेष आणि मनोरंजक तथ्ये – facts

• राज्य निवडणुक आयोगाच्या देखरेखीखाली पंचायतीच्या निवडणुका लढवल्या जातात.
• ग्रामीण गावे आणि शहरी स्थानिक संस्था यांच्यातील मध्यवर्ती पाऊल म्हणून पंचायत शहराची ओळख करून देणारे तामिळनाडू हे पहिले राज्य होते.
• पंचायतीच्या सर्व स्तरांवर अनुसूचित जाती आणि अनुसूचित जमाती आणि महिलांसाठी जागांचे आरक्षण असते.
• घटनात्मक कायदा १९९२ द्वारे निहित आणि मार्गदर्शित केल्यानुसार नगर परिषद हे स्थानिक स्वराज्य संस्थेचे एक स्वरूप आहे
• नगर पंचायतच्या प्रशासनामध्ये कार्यकारी अधिकारी जे असतात ते नगर पंचायतीच्या प्रशासनाचे प्रमुख असतात आणि नगर पंचायतीचा कारभार हा अध्यक्ष चालवतात. त्याचबरोबर नगर पंचायतीमध्ये अध्यक्ष व प्रभाग सदस्यांचा समावेश असलेली समिती असते.
• नगर पंचायतीचे कार्य हे त्याच्या कार्यक्षेत्रातील स्वच्छता करणे, पाण्याचा पुरवठा करणे, कचऱ्याची विल्हेवाट करणे तसेच इतर अनेक सार्वजनिक सुविधा पुरवण्याचे काम हे नगर पंचायत करत असते.
• नगर पंचायतमध्ये कमीत कमी १० निवडून आलेले प्रभाग सदस्य आणि तीन नामनिर्देशित सदस्य असतात.
• नगर पंचायत हि अश्या क्षेत्रासाठी असते जी संक्रमणकालीन क्षेत्रे आहेत म्हणजेच ग्रामीण भागातून शहरी भागात संक्रमण करतात.
• भारतामध्ये कर्नाटक, महाराष्ट्र, तामिळनाडू आणि केरळ या राज्यामध्ये नगर पंचायत शहरे आहेत त्यामुळे त्या ठिकाणी नगर पंचायत चालते.
• मध्य प्रदेश या राज्यामध्ये नगर पंचायतीची संख्या हि २६४ इतकी आहे.
• नगर पंचायत सदस्यांची संख्या हि १० ते ४० पर्यंत असते आणि नगर पंचायत अध्याक्ष्यांची निवडणूक थेट केली जाते.
• नगर पंचायत हे भारतातील शहरी राजकीय घटकांचे स्वरूप आहे ज्याची तुलना नगरपालिकेशी केली जाते. प्रत्येक नगर पंचायतीमध्ये प्रभाग सदस्यांसह अध्यक्षांचा समावेश असलेली समिती असते.

नगर पंचायतच्या जबाबदाऱ्या आणि कर्तव्ये – responsibilities and functions

• नगर पंचायत हि अशी सरकारी संस्था आहे जी अनेक कार्ये करते म्हणजेच ती गावांच्या कल्याणासाठी स्वच्छता कार्यक्रम पुरवते त्याचबरोबर प्रौढ साक्षरतेसाठी कार्यक्रम आयोजित करते. ग्रंथालयाची सोय पुरवणे तसेच रहिवाश्यांना पाणी पुरवठा करणे या सारखी कामे हि संस्था करते.
• नगर पंचायतीचे हे देखील कर्तव्य आहे, कि हि संस्था स्वच्छता आणि कचऱ्याची विल्हेवाट लावणे म्हणजेच त्यांच्या कार्यक्षेत्र भागामध्ये स्वच्छता ठेवणे.
• सार्वजनिक रस्त्यांच्या बाजूला झाडे लावणे आणि त्यांची देखभाल करणे ती वाढवणे या सारखे कार्य करून त्या ठिकाणी नैसर्गिक वातावरण देखील चांगले ठेवण्याचे प्रयत्न नगर पंचायत करू शकते.
• नगर पंचायत या कार्यक्षेत्रामध्ये येणाऱ्या रहिवाश्यांना स्वच्छ आणि पिण्यायोग्य पाण्याचा पुरवठा करणे.
• चांगला रस्ता, रस्त्यावरील दिवे , पार्किंग सेवा आणि इतर सार्वजनिक सेवा या सारख्या वेगवेगळ्या प्रकारच्या सुविधा पुरवणे हे या कार्यालयाचे काम असते.
• तसेच त्यांच्या कार्यक्षेत्रातील मृत्यू आणि जन्माची नोंद करून घेणे.
• सार्वजनिक मालमत्तेची स्वच्छता, निचरा आणि देखभाल.
• पिण्याच्या पाण्याचा पुरवठा आणि पाणी पुरवठा आणि पाणी साठवण्याचे स्त्रोत निर्जंतुक करणे.
• सार्वजनिक रस्त्यांची देखभाल, दुरुस्ती, बांधकाम आणि संरक्षण आणि ग्रामपंचायत निधीचे नियंत्रण आणि प्रशासन करणे.

महाराष्ट्र नगर पंचायत कायदा काय आहे – nagar panchayat act in marathi

महाराष्ट्र नगर परिषद, नगर पंचायती आणि औद्योगिक नागरी अधिनियम, १९६५ नगरपरिषदांशी संबधित कायद्यात एकीकरण, एकत्रीकरण आणि सुधारणा करणारा कायदा आणि महाराष्ट्र राज्यातील नगर पंचायती आणि औद्योगिक टाऊनशिप्सच्या स्थापनेची तरतूद आहे.

आम्ही दिलेल्या nagar panchayat information in marathi माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू.

मित्रानो तुमच्याकडे जर नगरपंचायत माहिती मराठी बद्दल अधिक माहिती असेल तर आम्हाला कंमेंट बॉक्स मध्ये कळवा आम्ही ते या nagar panchayat act in marathi या nagar parishad information in marathi article मध्ये update करू, मित्रांनो हि information about nagar panchayat in marathi माहिती जर तुम्हाला आवडली असेल तर तुमच्या मित्र मंडळींमध्ये Share करायला विसरू नका धन्यवाद अधिक माहितीसाठी भेट द्या :इनमराठी.नेट