शेळी विषयी माहिती Goat Information in Marathi

Goat Information in Marathi – Sheli in Marathi शेळी (बकरी) प्राण्याबद्दल माहिती शेळी हा एक प्राणी आहे, जो बोविडे ( bovidae ) कुटुंबातील एक सस्तन प्राणी आहे आणि त्याचे वैज्ञानिक नाव Capra hircus आहे. शेळ्यांची ४५ ते ५० टक्के लोकसंख्या प्रामुख्याने आशियात आढळते आणि सर्वाधिक संख्या चीनमध्ये आहे आणि त्यानंतर भारत, पाकिस्तान आणि बांगलादेश या देशांमध्ये देखील शेळ्यांची संख्या मोठ्या प्रमाणात आढळते. ते रुमिनेंट्सची एक प्रजाती आहेत जी सस्तन प्राणी आणि सबमॉर्डर रुमिनेंटियाच्या श्रेणीमध्ये येते ज्यात इतर गुरेढोरे, मेंढी, काळवीट, हरीण, जिराफ यांचा समावेश होतो.

गुरेढोरे पाळलेले प्राणी हे शेतातील प्राणी आहेत जे सामान्यतः दूध, मांस, फर आणि खालच्या मानवी गरजा पूर्ण करण्यासाठी प्रजनन करतात. शेळीपालन ही सर्वात प्राचीन परंपरेपैकी एक आहे जी लोकांनी जगण्यासाठी आणि उपजीविकेसाठी वापरली. जेव्हा शेतीची पहिली घडामोड दिसून आली तेव्हा शेतकऱ्यांनी जंगली शेळ्या पाळण्यास सुरुवात केली.

नंतर शेतकरी दूध, मांस आणि शेण इंधन आणि हाड म्हणून शेळ्यांना पाळण्यास सुरुवात केली. शेळी ह्या प्राण्याचे वजन त्यांच्या प्रजाती नुसार बदलते काही शेळ्यांचे वजन २० ते २५ किलो पर्यंत असते तर काही शेळ्या ११० ते १२० किलो किंवा त्याहून जास्त वजनाच्या असतात.

शेळीला चार पाय आणि एक शेपटी आहे जी वर उंचावलेली असते तसेच शेळीला दोन लांब कान आहेत. शेळीच्या डोक्यावर २ शिंगे असतात पण काही शेळ्यांना तेही नसतात.

goat information in marathi
goat information in marathi

शेळी विषयी माहिती – Goat Information in Marathi

सामान्य नावशेळी (goat)
वैज्ञानिक नावकॅप्रा हिर्कस (capra hircus)
वजन२५ ते १२० किलो
आयुष्य१४ ते १६ वर्ष
रंगपांढरा, काळा, तपकिरी आणि लाल
आहारहे प्राणी जवळजवळ कोणत्याही प्रकारचे गवत, धान्य, तण, झाडाची साल आणि कधीकधी गवत देखील खातात
निवासस्थानपाळीव शेळ्या ज्या जंगली शेळीची उप -प्रजाती आहेत, जवळजवळ कोणत्याही इकोसिस्टम किंवा हवामानात आढळू शकतात जिथे लोक त्यांना पाळू इच्छितात. त्यांच्या कोटची लांबी आणि सुसंगतता कृत्रिम निवडीद्वारे बदलली जाऊ शकते जेणेकरून ते ज्या विशिष्ट निवासस्थानामध्ये ते वाढले आहेत त्यांच्याशी सामना करण्यास मदत करतील.

शेळी हा प्राणी कोठे राहू शकतो – habitat 

पाळीव शेळ्या ज्या जंगली शेळीची उप -प्रजाती आहेत, जवळजवळ कोणत्याही इकोसिस्टम किंवा हवामानात आढळू शकतात जिथे लोक त्यांना पाळू इच्छितात. त्यांच्या कोटची लांबी आणि सुसंगतता कृत्रिम निवडीद्वारे बदलली जाऊ शकते जेणेकरून ते ज्या विशिष्ट निवासस्थानामध्ये ते वाढले आहेत त्यांच्याशी सामना करण्यास मदत करतील.

शेळ्यांची ४५ ते ५० टक्के लोकसंख्या प्रामुख्याने आशियात आढळते आणि सर्वाधिक संख्या चीनमध्ये आहे आणि त्यानंतर भारत, पाकिस्तान आणि बांगलादेश या देशांमध्ये देखील शेळ्यांची संख्या मोठ्या प्रमाणात आढळते.

शेळी हा प्राणी काय खातो – food

हे प्राणी जवळजवळ कोणत्याही प्रकारचे गवत, धान्य, तण, झाडाची साल आणि कधीकधी गवत देखील खातात आणि हे खनिज साठ्यातील क्षारांसह हे पूरक आहे. ते ब्राउझर ( जी मिळेल ती वनस्पती खातात ) असतात म्हणजेच याचा अर्थ असा होतो कि ते झुडुपे, झाडे आणि जमिनीच्या वरच्या इतर वनस्पती देखील खातात.

शेळीचे वर्तन – behaviour 

जवळजवळ संबंधित काळवीट आणि गुरेढोरे यांच्यासह इतर प्राण्यांपासून शेळ्यांना खरोखर वेगळे ठेवणारे एक वर्तन म्हणजे उंच पर्वत आणि जवळच्या उभ्या पृष्ठभागावर चढण्याची क्षमता. पर्वतीय शेळ्या १३००० फूट पेक्षा जास्त उंचीवर राहू शकतात. शेळी या प्राण्याचे सडपातळ शरीर (जे संतुलन प्रदान करते), विशेष खूर (जे अनियमित पृष्ठभाग पकडू शकतात) आणि स्नायूंची रचना या सर्व गोष्टी शेळीला न पडता उंच भागात चढण्यास परवानगी देण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.

शेळ्यांचे वेगवेगळे प्रकार – types of goat animal 

  • सुरती – surti 

सुरती शेळ्या भारतामध्ये दुधासाठी खूप प्रसिध्द जात आहे. ह्या जातीच्या शेळ्या जास्त प्रमाणात आणि चांगल्या प्रतीचे दुध देतात त्यामुळे चांगला फायदा होतो. हि शेळ्यांची जात मुळची गुजरात मधून येणारी जात आहे. या प्रकारामध्ये मादा शेळ्या ह्या नर शेळ्यांपेक्षा आकाराने मोठ्या असतात. सुरती शेळ्या ह्या शक्यतो पांढऱ्या रंगाच्या असतात.

  • जम्नापरी – jamnapari 

जम्नापरी शेळी हि भारतामधील लोकप्रिय शेळी आहे जी शेळी पालनामध्ये असतेच. या प्रकारच्या शेळ्या दिसायला खूप सुंदर असतात आणि या शेळ्यांचा उपयोग दुध काढण्यासाठी केला जातो. या जातीच्या शेळ्या उत्तर प्रदेशमध्ये जास्त प्रमाणात आढळतात.

  • शिरोही – shirohi 

या प्रकारच्या शेळ्या मुळच्या राजस्थानी असून या शेळ्यांचा उपयोग उत्तर प्रदेश मध्ये शक्यतो त्यांच्या मासासाठी केला जातो.  मध्ये आढळतात आणि या शेली उष्णतेसाठी खूप प्रतिरोधक असतात. ह्या जातीच्या शेळ्या पिल्लांना वर्षातून दोन वेळा जन्म देतात आणि त्या एका वेळी एक किवा दोन पिल्लांना जन्म देतात.

  • मालाबरी – malabari 

या प्रकारची जात वेगवेगळ्या दुसऱ्या जाती एकत्र करून विकसित झालेली शेळी आहे. या प्रकारच्या शेळ्या लवकर परिपक्वता दाखवतात आणि ८ ते १० महिन्यात त्या गर्भवती होतात.

  • ओस्मानाबदि – osmanabadi goat information in marathi

ओस्मानाबदि शेळ्या ह्या दुधासाठी पाळल्या जातात. ह्या प्रकारच्या शेळ्या महाराष्ट्र, पश्चिम महाराष्ट्र आणि आंध्र प्रदेश मध्ये आढळतात.

  • जाख्राना – jakhrana 

जाख्राना शेळ्या ह्या शक्यतो राजस्थान मध्ये आढळतात. या प्रकारच्या शेळ्यांचा उपयोग दुध काढण्यासाठी हि होतो आणि या शेळ्यांचे मास हि आहारामध्ये वापरले जाते.

शेळी या प्राण्याबद्दल काही अनोखी तथ्ये – some interesting facts about goat animal 

  • शेळीच्या ३०० पेक्षा जास्त प्रजाती जगभरात आढळतात. हे दिसायला जवळजवळ एकसारखे असतात पण त्यांचा रंग वेग वेगळा असू शकतो. शेळी हा प्राणी पांढरा, काळा, तपकिरी, लाल अशा रंगांमध्ये असू शकतो.
  • शेळीचे दूध गाईच्या दुधापेक्षा चांगले असते, कारण शेळीच्या दुधात गाईच्या दुधापेक्षा ५ पट कमी चरबीयुक्त रेणू असतात त्यामुळेच शेळीचे दूध सहज पचवता येते.
  • भारतात शेळीपालन व्यवसायाचे रूप धारण केले आहे. शेळी विशेषतः मांसासाठी मोठ्या प्रमाणावर पाळली जाते आणि शेळीपालनामुळे चांगले उत्पन्न मिळू शकते. भारतातील ग्रामीण भागात शेळीपालन केले जाते. शेळीपालनासाठी एक प्रशस्त जागा असावी ज्याला बडा असेही म्हणतात. शेळ्यांच्या खाण्यापिण्याकडे विशेष लक्ष देण्याची गरज आहे.
  • शेळीमध्ये जन्माला आलेली पिल्ले काही मिनिटांतच चालायला आणि ओरडायला लागतात.
  • शेळीचा गर्भधारणेचा कालावधी सुमारे ५ महिने असतो आणि एक शेळी एका वर्षात सुमारे २ तरुणांना जन्म देऊ शकते.
  • शेळी जगभरात आढळते आणि शेळ्या पाळल्या जातात. शेळीपालन हे जगभर रोजगाराचे साधन आहे.
  • नर शेळी आणि मादी शेळीला दाढी असते.
  • शेळ्या कुत्र्याप्रमाणे, मानवांनी सुरुवातीच्या काळात पाळलेल्या पहिल्या प्राण्यांपैकी एक आहे आणि मानव गेल्या ९००० वर्षांपासून मांस आणि दुधासाठी शेळ्या पाळत आहेत.
  • कश्मीरी शेळी कश्मीरी लोकर आणि अंगोरा शेळी मोहेर तयार करते. एका वर्षात, एक कश्मीरी शेळी १ एलबी कश्मीरी लोकर तयार करते, तर अंगोरा शेळी ३ ते ४ एलबी मोहायर लोकर तयार करते.
  • जगभरात वापरल्या जाणाऱ्या सर्व लाल मांसामध्ये शेळीचे मांस सुमारे ६० ते ७० टक्के म्हणजेच शेळीचे मांस जगात सर्वात जास्त वापरले जाते.
  • शेळी हा एक प्राणी आहे, जो बोविडे (bovidae) कुटुंबातील आहेत आणि या प्राण्यांचे वैज्ञानिक नाव कॅप्रा हिर्कस (capra hircus) असे आहे.

वरील सर्व गोष्टी पाहून आपणास अंदाज लागला शेळी प्राण्याची संपूर्ण माहिती प्रजाती, जीवन goat information in marathi या विषयी थोडक्यात माहिती मिळाली असेलच. information on goat in marathi हा लेख आपल्याला आवडल्यास आपल्या मित्र परिवारासोबत फेसबुक ओट्सअप्प सारख्या विविध सोशियल मेडिया वरून माहिती पोहचवा. तसेच goat information in marathi language  हा लेख कसा वाटला व अजून काही शेळी goat animal information in marathi विषयी राहिले असेल तर आपण comments द्वारे कळवू शकता धन्यवाद.

आम्ही दिलेल्या sheli in marathi माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू. अधिक माहितीसाठी भेट द्या :इनमराठी.नेट

Leave a Comment

error: छे.. छे... असं अजिबात चालणार नाही !!