isro full form in marathi इस्रो चे पूर्ण स्वरूप आणि माहिती आज आपण या लेखामध्ये इस्रो (ISRO) याचे पूर्ण स्वरूप पाहणार आहोत तसेच इस्रो (ISRO) हि संस्था काय आहे आणि हि संस्था कश्यासाठी आणि कशी काम करते या बद्दल माहिती घेणार आहोत. इस्रो (ISRO) ला मराठीमध्ये भारतीय अवकाश संशोधन संस्था म्हणतात आणि इस्रो (ISRO) चे इंग्रजीमधील पूर्ण स्वरूप इंडियन स्पेस रिसर्च ऑर्गनायझेशन (indian space research organization) असे म्हणतात. अंतराळ संबंधित कार्यक्रम आणि तंत्रज्ञान विकसित करण्यासाठी अंतराळ विभाग (DOS) च्या नेतृत्वाखाली भारतीय अवकाश संशोधन संस्था (ISRO) ची स्थापना करण्यात आली.
इ. स १९६९ मध्ये स्थापन झालेल्या भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने इ. स १९६२ स्थापन झालेल्या (भारतीय राष्ट्रीय अंतराळ संशोधन समिती) इंकोस्पारला मागे टाकले. भारतीय अवकाश संशोधन संस्था म्हणजेच इस्रो (ISRO) हि भारत सरकारची अंतराळ संस्था आहे आणि त्याचे मुख्यालय बेंगळुरू येथे आहे. अवकाश विज्ञान आणि ग्रह अन्वेषण संशोधन करताना राष्ट्रीय वाढीसाठी अंतराळ संशोधन विकसित करणे हे ध्येय आहे. ही जगातील सर्वात मोठ्या अंतराळ एजन्सींपैकी एक आहे.
इस्रो म्हणजे काय – ISRO Full Form in Marathi
| संस्था | भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (Indian space research organization) |
| स्थापन | इ. स १९६९ |
| संस्थापक | विक्रम साराभाई |
| मुख्यालय | बेंगळुरू, कर्नाटक |
| वैशिष्ट्ये | उपग्रह रचना आणि विकास, पुन्हा प्रवेश डायनॅमिक्स, संगणकीय द्रव गतिशीलता, रॉकेट प्रणोदन, नियंत्रण आणि मार्गदर्शन प्रणाली, रिमोट सेन्सिंग, इलेक्ट्रो ऑप्टिक सेन्सर्स, टेलीमेट्री आणि एरोडायनामिक्स |
भारतीय अवकाश संशोधन संस्था (ISRO) म्हणजे काय ?
अंतराळ संबंधित कार्यक्रम आणि तंत्रज्ञान विकसित करण्यासाठी अंतराळ विभाग (DOS) च्या नेतृत्वाखाली भारतीय अवकाश संशोधन संस्था (ISRO) ची स्थापना करण्यात आली. ISRO राष्ट्रांसाठी अनुप्रयोग विशिष्ट उपग्रह उत्पादने आणि साधने विकसित आणि वितरीत करते त्यामध्ये प्रसारण, संप्रेषण, हवामान अंदाज, आपत्ती व्यवस्थापन साधने, भौगोलिक माहिती प्रणाली, नेव्हिगेशन, टेलिमेडिसिन, कार्टोग्राफी, समर्पित दूरस्थ शिक्षण उपग्रह समाविष्ट आहेत.
इस्रो (ISRO) पूर्ण स्वरूप – ISRO long form in marathi
इस्रो ( ISRO ) ला मराठीमध्ये भारतीय अवकाश संशोधन संस्था म्हणतात आणि इस्रो (ISRO) चे इंग्रजीमधील पूर्ण स्वरूप इंडियन स्पेस रिसर्च ऑर्गनायझेशन (indian space research organization) असे म्हणतात.
इस्रो ची क्रांती कशी झाली
- भारतीय राष्ट्रीय अवकाश संशोधन समिती (INCOSPAR) ची स्थापना १९६२ मध्ये जवाहरलाल नेहरूंनी DAE (अणुऊर्जा विभाग) अंतर्गत शास्त्रज्ञ विक्रम साराभाई यांच्या अवकाश संशोधनाची गरज त्वरित ओळखून केली.
- INCOSPAR इ. स १९६९ मध्ये DAE अंतर्गत विकसित झाला आणि त्याला नंतर ISRO असे नाव देण्यात आले.
- भारत सरकारने इ. स १९७२ मध्ये अंतराळ आयोग आणि अंतराळ विभाग (DOS) ची स्थापना केली ज्यामध्ये DOS अंतर्गत इस्रोचा समावेश आहे. इस्रोच्या आस्थापनेने भारतात अंतराळ संशोधन उपक्रम सुरू केले असताना, ते डॉसद्वारे नियंत्रित केले जाते आणि भारताच्या पंतप्रधानांना अहवाल देते.
भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेची कार्यालये – operation centers
- इस्रोची व्यावसायिक शाखा अँट्रिक्स कॉर्पोरेशन आहे, ज्याचे मुख्यालय बंगळुरूमध्ये आहे.
- बंगळुरूच्या यूआर राव उपग्रह केंद्र किंवा इस्रो केंद्रात उपग्रहांची रचना, उत्पादन, स्थापित आणि चाचणी केली जाते.
- लॉन्च वाहने तिरुअनंतपुरम विक्रम साराभाई अंतराळ केंद्रात बांधली आहेत.
- चेन्नईजवळील श्रीहरीकोटा बेटावर सतीश धवन अंतराळ केंद्रात लाँच केले जातात.
- हसना आणि भोपाळ येथे भूस्थिर उपग्रह केंद्रांसाठी मास्टर नियंत्रण सुविधा आहेत.
- रिमोट सेन्सिंग डेटा गोळा आणि साठवण्याची सुविधा हैदराबाद नॅशनल रिमोट सेंसिंग सेंटरमध्ये आहे.
- सेन्सर्स आणि पेलोड अहमदाबाद स्पेस अॅप्लिकेशन सेंटरमध्ये बांधले गेले आहेत.
इस्रो ची कार्ये – functions of ISRO
इस्रो ( ISRO ) हि भारतातील अंतराळ संशोधन संस्था आहे आणि हि संस्था अंतराळ विषयां अनेक शोध लावते तसेच विकसित करते. चला तर या संस्थेची कार्ये काय आहेत ते पाहूयात.
- इस्रोने यशस्वीरित्या दोन प्रमुख अंतराळ उपग्रह प्रणाली विकसित केल्या आहेत आणि ते म्हणजे संचार, दूरदर्शन प्रसारण आणि हवामान सेवांसाठी इनसॅट आणि नैसर्गिक संसाधनांच्या व्यवस्थापनासाठी भारतीय रिमोट सेन्सिंग उपग्रह (IRS).
- पहिला भारतीय उपग्रह, आर्यभट्ट, इस्रोने बांधला आणि सोव्हिएत युनियनच्या मदतीने १९ एप्रिल १९७५ रोजी प्रक्षेपित केला. इ. स १९८० साली रोहिणीचे प्रक्षेपण झाले जे SLV द्वारे यशस्वीरित्या कक्षेत यशस्वीरीत्या ठेवण्यात आलेला पहिला उपग्रह होता.
- इस्रो (ISRO) ने अधिक प्रयत्नांसह, इस्रोने आणखी दोन रॉकेट्स विकसित केली.
- इस्रोने भारताला स्वावलंबी बनवण्याच्या प्रयत्नांमध्ये प्रामुख्याने उपग्रह विकसित करणे, प्रक्षेपण वाहने, साउंडिंग रॉकेट्स आणि संबंधित ग्राउंड सिस्टम विकसित केले आहे.
- ISRO राष्ट्रांसाठी अनुप्रयोग विशिष्ट उपग्रह उत्पादने आणि साधने विकसित आणि वितरीत करते त्यामध्ये प्रसारण, संप्रेषण, हवामान अंदाज, आपत्ती व्यवस्थापन साधने, भौगोलिक माहिती प्रणाली, नेव्हिगेशन, टेलिमेडिसिन, कार्टोग्राफी, समर्पित दूरस्थ शिक्षण उपग्रह समाविष्ट आहेत.
- उपरोक्त नमूद उपग्रह प्रणाली व्यतिरिक्त, इस्रोने इन्सॅट आणि आयआरएस उपग्रहांना आवश्यक कक्षामध्ये ठेवण्यासाठी चार उपग्रह प्रक्षेपण वाहने, एसएलव्ही, एएसएलव्ही, पीएसएलव्ही आणि जीएसएलव्ही यशस्वीपणे विकसित केली आहेत.
- उपग्रहांना ध्रुवीय कक्षेत ठेवण्यासाठी PSLV (ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहन) आणि भूगर्भीय कक्षेत उपग्रह ठेवण्यासाठी GSLV ( भू समकालिक उपग्रह प्रक्षेपण वाहन ) दोन्ही रॉकेटने भारतासह इतर देशांसाठी अनेक पृथ्वी निरीक्षण आणि संप्रेषण उपग्रह यशस्वीपणे प्रक्षेपित केले आहेत.
- इस्रोने यूएस जीपीएस सारख्या परकीय नियंत्रित प्रणालींवर अवलंबून राहू नये याची खात्री करण्यासाठी कारगिल युद्धानंतर आपली स्वतःची नेव्हिगेशन प्रणाली बनवण्याचा विचार मांडला गेला.
- इस्रोने भुवन हे वेब-आधारित ३ डी उपग्रह इमेजरी टूल देखील विकसित केले जे गुगल अर्थचा भारतीय अवतार आहे.
- इस्रोची मंगळ मोहीम आतापर्यंतची सर्वात स्वस्त आहे, फक्त ४५० कोटी म्हणजे १२ रुपये प्रति किमी.
भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेचे यश
इस्रोने दूरसंचार, हवामानशास्त्र, आपत्ती चेतावणी, दूरदर्शन प्रसारण आणि भारतीय दूरस्थ संवेदना (IRS) उपग्रहांसाठी संसाधनांचा मागोवा घेण्यासाठी आणि नियंत्रित करण्यासाठी भारतीय राष्ट्रीय उपग्रह प्रणाली (INSAT) सह अनेक अंतराळ यंत्रणा तैनात केल्या आहेत.
- इस्रोने इ. स १९८८ मध्ये पहिला इनसॅट लाँच केला, जीएसएटी नावाच्या भू -सिंक्रोनस उपग्रहांना प्रदान करण्यासाठी हा प्रकल्प वाढला.
- १ जुलै १९८० रोजी रोहिणी, भारतीय बनावटीच्या प्रक्षेपण वाहनाद्वारे अवकाशात प्रक्षेपित होणारा पहिला उपग्रह आहे.
- १९ एप्रिल १९७५ रोजी इस्रोचा पहिला उपग्रह आर्यभट्ट सोव्हिएत युनियनने प्रक्षेपित केला.
इस्रो विषयी प्रश्न
इस्रो (ISRO) ने किती प्रक्षेपणे केली आहेत ?
भारत नियमितपणे त्याच्या ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहनातून (PSLV) परदेशी उपग्रह प्रक्षेपित करत आहे आणि त्याच्याकडे समाधानी आंतरराष्ट्रीय ग्राहक आहेत. ५० पेक्षा जास्त यशस्वी प्रक्षेपणांसह, इस्रोने इतर कोणत्याही देशाशी तुलना न करता बाजारात स्वतःचे नाव कोरले आहे.
इस्रो (ISRO) ची स्थापना केंव्हा झाली ?
अंतराळ संबंधित कार्यक्रम आणि तंत्रज्ञान विकसित करण्यासाठी अंतराळ विभाग (DOS) च्या नेतृत्वाखाली भारतीय अवकाश संशोधन संस्था (ISRO) ची स्थापना करण्यात आली. इ. स १९६९ मध्ये स्थापन झालेल्या भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने इ. स १९६२ स्थापन झालेल्या (भारतीय राष्ट्रीय अंतराळ संशोधन समिती) इंकोस्पारला मागे टाकले.
आम्ही दिलेल्या isro full form in marathi माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू.
मित्रानो तुमच्याकडे जर इस्रो म्हणजे काय माहिती मराठी बद्दल अधिक माहिती असेल तर आम्हाला कंमेंट बॉक्स मध्ये कळवा आम्ही ते या isro meaning in Marathi या article मध्ये update करू, मित्रांनो हि isro information in marathi माहिती जर तुम्हाला आवडली असेल तर तुमच्या मित्र मंडळींमध्ये Share करायला विसरू नका धन्यवाद अधिक माहितीसाठी भेट द्या :इनमराठी.नेट
