नागपंचमी माहिती मराठीत Nag Panchami Information in Marathi

Nag Panchami Information in Marathi नागपंचमी मराठी माहिती महाराष्ट्र राज्यामध्ये विविध असे सण अगदी आनंदाने आणि गुण्यागोविंदाने साजरे केले जातात त्यामधील एक महत्वाचा सण म्हणजे नाग पंचमी या दिवशी विशेषता लोक नागाची पूजा करतात. हिंदू पौराणिक कथांमध्ये नागाला विशेष स्थान आहे. हिंदू सर्प देव, शेष नाग यांच्या सन्मानार्थ भारताच्या कानाकोपऱ्यात नागपंचमी साजरी केली जाते आणि विशेषता महाराष्ट्र राज्यामध्ये नाग पंचमी हा सण मोठ्या उत्सहाने साजरा केला जातो. पावसाळ्यात, मराठी लोक नागपंचमी मोठ्या उत्साहाने आणि चैतन्याने साजरे करतात.

हिंदू दिनदर्शिकेनुसार, श्रावण महिन्यात ५ व्या दिवशी नागपंचमी साजरी केली जाते. नागपंचमीचे महत्त्व म्हणजे सक्रिय सापांना शांत करणे आणि पावसाळ्यात जेव्हा साप त्यांच्या लपण्याच्या ठिकाणाहून बाहेर पडतात तेव्हा पाऊस आणि पूर यामुळे त्यांना मानवांसाठी धोका होण्यापासून परावृत्त करणे.

नाग पंचमी देशभरात साजरी केली जात असली तरी सण मुख्यत्वे महाराष्ट्र राज्यात दिसून येतात आणि मुंबईजवळील बत्तीस शिराळा गाव नागा पंचमी उत्सवांसाठी खूप प्रसिद्ध आहे. असेही मानले जाते की जे लोक काल सर्प दोषाने ग्रस्त आहेत, जर त्यांनी नाग पंचमीच्या दिवशी नाग देवतेची पूजा केली तर ते त्याच्या नकारात्मक परिणामांपासून मुक्त होण्याची शक्यता आहे.

या दिवशी नागांना आणि इतर सापांना दूध दिले जाते आणि दिवे लावून, मंदिरे फुलांनी सजवून आणि यज्ञ आणि मिठाई अर्पण करून त्यांची पूजा केली जाते.

नागपंचमी माहिती मराठीत – Nag Panchami Information in Marathi

नाग पंचमी हा सण का साजरा केला जातो ? – Why Nagpanchami is Celebrated?

नाग पंचमी हा सण साजरा केला जातो कारण श्रावण महिन्यात प्रचंड पाऊस पडतो. त्यामुळे  या काळात, साप बऱ्याचदा त्यांच्या बुऱ्यातून / बिळातून बाहेर पडतात कारण पावसामुळे त्यांचे बुर्ज / बीळ पाण्याने भरतात. ते स्वतःला वाचवण्यासाठी मानवांचा जीव घेऊ शकतात. हे टाळण्यासाठी नाग पंचमीचा सण साजरा केला जातो आणि या दिवशी सापांना दूध दिले जाते.

असे मानले जाते की सापांची स्मरणशक्ती तीक्ष्ण असते आणि त्यांना हानी पोहोचवणाऱ्या लोकांचे चेहरे लक्षात राहतात. जेव्हा साप त्याचा बदला घेतात, तेव्हा ते त्या व्यक्तीच्या कुटुंबातील सदस्यांनाही इजा करतात. त्यामुळे त्यांना प्रसन्न करण्यासाठी या दिवशी सापांची पूजा केली जाते.

• नक्की वाचा: दसरा सणाची माहिती

इतिहास 

नाग पंचमीचा सण सुरू झाला जेव्हा सापांचा राजा तक्षक याने राजा जनमेजयचे वडील परीक्षित यांना दमारून त्याचा वध केला. त्याच्या मृत्यूचा सूड घेण्यासाठी, राजा जनमेजयाने संपूर्ण नागा जातीचा नायनाट करण्यासाठी एक यज्ञ केला. ज्या दिवशी हा यज्ञ ब्राह्मण अस्तिका ऋषींच्या हस्तक्षेपामुळे बंद झाला तो दिवस नाग पंचमीचा दिवस होता आणि तेव्हापासून हा दिवस नाग पूजेसाठी साजरा केला जातो.

आणखी एका पौराणिक कथेनुसार, भगवान कृष्णाने सावन महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पंचमीला कालिया नागचा वध केला आणि अशा प्रकारे त्याने गोकुळवासीयांचे प्राण वाचवले होते. तेव्हापासून नाग पंचमीचा सण दरवर्षी साजरा केला जातो.

नाग पंचमी उत्सवाचे विधी – rituals 

भारताच्या कानाकोपऱ्यात हिंदू धर्मामध्ये नाग पंचमी हा सण मोठ्या उत्सहाणे साजरा केला जातो.

• या दिवशी दुधामध्ये केशर आणि मध मिसळून ते सापांना दिले जाते.
• मुंबईच्या शिराळेमध्ये नागपंचमीच्या एक आठवडा आधी लोक साप पकडतात.
• त्यानंतर सापांना खायला दिले जाते आणि त्यांना पूर्ण आरोग्य दिले जाते.
• तसेच नागांची मंदिरामध्ये पूजा केली जाते.
• महाराष्ट्रामध्ये भिक्षा मागणारे लोक घरोघरी जाऊन ते नागांना सादर करतात.
• त्याचबरोबर देशाच्या काही भागांमध्ये घरोघरी मातीच्या दोन नागोबांची पूजा केली जाते आणि त्यांना ल्हाया, शेगदाणे, दुध, धपाटे यांचा नैवैद्य दाखवला जातो.

नाग पंचमी दिवशी पूजा करताना म्हंटला जाणारा मंत्र

     “नाग प्रीता भवंती शांतिमाप्नोती बिया विबोह

            सशांती लोक मा साध्या मोडते षष्ठित समः”

नागा विषयी सांगितल्या जाणाऱ्या पौराणिक कथा 

पावसाळ्यात, मराठी लोक नागपंचमी मोठ्या उत्साहाने आणि चैतन्याने साजरे करतात. हिंदू दिनदर्शिकेनुसार, श्रावण महिन्यात ५ व्या दिवशी नागपंचमी साजरी केली जाते. वैदिक ज्योतिषानुसार नाग देवता पंचमी तिथीचा निवासी स्वामी आहे आणि भगवान शंकराच्या मानेवर ठेवलेल्या नागांची पूजा या दिवशी हिंदू लोक करतात. नाग पंचमी सणाविषयी पुरामध्ये काही कथा सांगितल्या आहेत त्यामधील काही कथा खाली दिलेल्या आहेत.

• नक्की वाचा: गणपती सणाची माहिती

पहिली कथा 

हिंदू पौराणिक कथेनुसार नागदेवतेसह भगवान शिव यांची पूजा केल्याने एखाद्याच्या आयुष्यातील सर्व त्रास दूर होतात आणि या विविध श्रद्धा आणि कथांमुळे साप देखील देवांप्रमाणे आदरणीय आहेत.

दुसरी कथा 

भगवान शिव व्यतिरिक्त भगवान श्रीकृष्णाच्या सापाशी संबंधित अनेक कथा आहेत. हिंदू पौराणिक कथा असे सांगतात की एकदा कंसाने भगवान कृष्णाला मारण्यासाठी कालिया नावाचा साप पाठवला होता. कृष्णाने केवळ सापाचाच पराभव केला नाही तर डोक्यावर बसून बासरी वाजवली.

तिसरी कथा 

गरुड पुराण सांगते की नाग पंचमीच्या शुभ दिवशी सापांची पूजा केल्याने भक्तांना चांगले भाग्य आणि समृद्धी मिळते.

नाग पंचमी सणाचे महत्त्व 

हिंदू धार्मिक श्रद्धांनुसार साप शुभ मानले जातात. असे मानले जाते की नाग पंचमीला अर्पण केलेली प्रार्थना नाग देवतांपर्यंत पोहोचते. या दिवशी जिवंत सापांची पूजा केली जाते कारण लोक त्यांना नाग देवतांचे प्रतिनिधी मानतात. अनेक सर्प देवता आहेत, त्यामधील खालील १२ नाग पंचमीला पूजल्या जातात.

• अनंता
• वासुकी
• शेषा
• पद्मा
• अश्वतर
• धृतराष्ट्र
• शंखपाळा
• कांबळा
• करकोटक
• कालिया
• पिंगळा
• तक्षका

नाग पंचमीचा उत्सव – celebration

• उपवास

सहसा महिला या दिवशी उपवास करतात आणि ते सूर्यास्तापर्यंत काहीही घेत नाहीत. त्यानंतरही ते त्या दिवशी कोणत्याही प्रकारचे तळलेले अन्न टाळून शुद्ध शाकाहारी अन्न घेतात. खीर आणि दूध प्रसाद म्हणून कुटुंबातील सदस्यांना आणि जे उपवास ठेवतात ते सूर्यास्तानंतर खीर खातात.

• उत्सव

नाग पंचमीचा सण भक्तिभावाने आणि श्रद्धेने साजरा केला जातो, धूमधडाक्याने साजरा करतात. महिला भिंतींवर साप काढतात आणि दूध, तूप, पाणी आणि तांदूळ अर्पण करतात.

• पूजा करणे

लोक या दिवशी केवळ भगवान विष्णू, भगवान शिव, भगवान गणेश, भगवान कार्तिकेय आणि सर्प देवाची पूजा करतात.

• दान

लोक या दिवशी गरिबांना अन्न, दूध आणि खीर दान करतात. जे श्रीमंत आहेत ते दान आणि गरीबांना अन्न दान करतात. काही ब्राह्मण आणि पुरोहितांना भेटवस्तू आणि दक्षिणा देतात. काही जण मंदिरांमध्ये सापांना चांदीचे दागिने अर्पण करतात.

नाग पंचमी भारताच्या विविध राज्यांमध्ये थोड्या वेगळ्या पद्धतीने साजरी केली जाते. भारतीय पौराणिक कथा कथांनी परिपूर्ण आहेत आणि या सणाच्या मागे काही कथा देखील आहेत.

साप देव, भगवान शिव आणि इतर अनेक देवतांची मंदिरे तुम्हाला या दिवशी भक्तांनी गजबजलेली दिसतील. लोकांची दृढ श्रद्धा आणि भक्ती आहे की जर त्यांनी या दिवशी सापांची पूजा केली आणि त्यांना दूध पाजले तर ते आणि त्यांचे कुटुंब नेहमीच सर्पदंशापासून वाचतील.

• नक्की वाचा: नवरात्र उत्सव माहिती

आम्ही दिलेल्या माहितीमध्ये Nag Panchami Information in Marathi काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box आणि email लिहून कळवावे तुम्ही दिलेली माहिती योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू.

मित्रानो तुमच्याकडे जर nag panchami marathi म्हणजेच “नागपंचमी मराठी माहिती” nag panchami chi mahiti या सणाबद्दल अधिक माहिती असेल तर आम्हाला कंमेंट बॉक्स मध्ये कळवा टी योग्य असल्यास आम्ही ते या nag panchami mahiti in marathi या article मध्ये upadate करू. मित्रांनो हि information about nag panchami in marathi माहिती जर तुम्हाला आवडली असेल तर तुमच्या मित्र मंडळींमध्ये nag panchami festival information in marathi Share करायला विसरू नका धन्यवाद  अधिक माहितीसाठी भेट द्या :इनमराठी.नेट